Mục Lục
1. Vaccine Covid 19 Có làm tôi bị nhiễm bệnh covid không?
Không. Không có vaccine covid được chấp thuận và phát triển hiện nay ở Hoa Kỳ có chứa virus sống gây bệnh covid 19. Điều này có nghĩa vaccine covid không làm bạn bị bệnh covid.
Có nhiều loại vaccine đang được phát triển. Tất cả chúng đều chỉ dẫn cho hệ miễn dịch chúng ta làm thế nào để nhận ra và chống lại virus gây bệnh covid 19. Thỉnh thoảng, quá trình này có thể gây ra vài triệu chứng như sốt. Các triệu chứng này là bình thường và là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang xây dựng sự bảo vệ chống lại virus gây bệnh covid 19.
Thường mất khoảng vài tuần để cơ thể xây dựng hệ miễn dịch (bảo vệ chống lại virus gây bệnh covid 19) sau khi tiêm vaccine. Điều đó có nghĩa một người có thể bị nhiễm virus gây covid 19 ngay trước hay sau khi tiêm vaccine và bị bệnh. Điều này là do vaccine chưa có đủ thời gian để cung cấp sự bảo vệ.
2. Sau khi tiêm vaccine covid 19, liệu tôi có bị dương tính khi kiểm tra covid 19?
Không. Không có vaccine nào được chấp thuận hay được đề nghị đang trong quá trình nghiên cứu lâm sàng ở Mỹ làm cho bạn dương tính với xét nghiệm virus được sử dụng để xem xét nếu bạn có đang bị nhiễm bệnh hay không.
Nếu cơ thể của bạn phát triển một phản ứng miễn dịch, mục tiêu của vaccine, có khả năng bạn kiểm tra dương tính hay có vài kháng thể. Kiểm tra kháng thể chỉ ra rằng bạn có nhiễm trước đó và bạn có thể có vài mức độ bảo vệ chống lại virus. Các chuyên gia cũng đang tìm hiểu làm thế nào vaccine covid ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm kháng thể.
3. Nếu tôi đã nhiễm covid và phục hồi, vậy tôi có cần chích vaccine covid 19 không?
Cần. Vì mối nguy hiểm về sức khỏe liên hệ đến covid 19 và sự thật việc tái nhiễm với covid 19 là có thể, bạn nên tiêm vaccine dù bạn đã bị nhiễm bệnh hay không. CDC đưa ra lời khuyên cho chính quyền liên bang, tiểu bang và địa phương về ai nên được tiêm vaccine trước.
Đến thời điểm này, các chuyên gia cũng không rõ liệu một người được bảo vệ không bị tái nhiễm sau khi phục hồi vì nhiễm covid là bao lâu. Sự miễn dịch một người đạt được sau khi nhiễm bệnh gọi là “miễn dịch tự nhiên” thay đổi từ người này sang người khác. Một số bằng chứng ban đầu cho thấy khả năng miễn dịch tự nhiên có thể không tồn tại lâu dài. Chúng tôi không biết miễn dịch do vaccine tạo ra sẽ kéo dài bao lâu cho đến khi chúng tôi có thêm thông tin vaccine hoạt động tốt ra sao.
Cả miễn dịch tự nhiên và miễn dịch do vaccine tạo nên đều là những mặt quan trọng mà các chuyên gia đang làm việc để tìm hiểu và CDC sẽ thông báo đến với công chúng khi có nhiều bằng chứng mới .
4. Liệu Vaccine covid có bảo vệ tôi không bị bệnh vì covid 19?
Có. Vaccine covid 19 làm việc bằng cách hướng dẫn cho hệ miễn dịch của bạn làm thế nào để nhận ra và chống lại virus covid 19 và điều này bảo vệ bạn không bị bệnh do covid 19 gây ra.
Được bảo vệ khỏi bị bệnh là quan trọng vì mặc dù rất nhiều người nhiễm covid 19 chỉ có cá bệnh nhẹ và những người khác có thể bị bệnh nặng hay các ảnh hưởng sức khỏe dài lâu hay tử vong. Không có cách nào có thể biết làm thế nào Covid 19 ảnh hưởng đến bạn ngay cả bạn không bị tăng nguy cơ phát triển các biến chứng nghiêm trọng.
5. Liệu vaccine Covid 19 có thay đổi cấu trúc di truyền DNA của tôi không?
Không. Vaccine covid 19 mRNA không thay đổi hay phản ứng với DNA của ban với bất cứ cách nào.
Vaccine messenger RNA – được gọi là mRNA vaccine là vaccine covid đầu tiên được cho phép sử dụng ở Mỹ. vaccine mRNA hướng dẫn tế bào chúng ta làm thế nào để tạo nên protein kích thích phản ứng miễn dịch. mRRA từ vaccine covid 19 không bao giờ đi vào nhân tế bào nơi mà DNA chúng ta được lưu giữ. Điều này có nghĩa là mRNA không thể ảnh hưởng hay phản ứng với DNA của chúng ta bằng bất cứ cách nào. Thay vào đó, vaccine covid mRNA làm việc với phản vệ tự nhiên của cơ thể để phát triển miễn dịch an toàn cho bệnh.
Vào cuối quá trình, cơ thể chúng ta học cách làm thế nào để bảo vệ bị nhiễm bệnh ở tương lai. Sự phản ứng miễn dịch đó và tạo ra kháng thể là cách bảo vệ chúng ta không bị nhiễm bệnh nếu virus thực xâm nhập vào cơ thể.
6. Liệu có an toàn cho tôi tiêm vaccine covid nếu tôi muốn có con?
An toàn. Những ai muốn mang thai trong tương lai có thể tiêm vaccine covid.
Dựa trên những kiến thức hiện hành, các chuyên gia tìn rằng vaccine covid khó có thể gây ra các nguy hiểm cho ai muốn mang thai trong ngắn hạn hay dài lâu. Các nhà khoa học nghiên cứu mỗi loại vaccine một cách cẩn thận về các phản ứng phụ tức thời và trong nhiều năm sau đó. Vaccine covid 19 đã được nghiên cứu cẩn thận hiện nay và sẽ tiếp tục được nghiên cứu trong nhiều năm tương tự như các vaccine khác.
Vaccine covid 19, như các vaccine khác, là việc bằng cách rèn luyện cho cơ thể chúng ta phát triển các kháng thể chống lại virus gây bệnh covid, ngăn ngừa bệnh ở tương lai. Hiện chưa có bằng chứng cho thấy kháng thể được hình thành từ việc tiêm vaccine covid có thể gây ra vấn đề gì với người mang thai, bao gồm cả phát triển nhau thai. Thêm vào đó, không có bằng chứng cho thấy vấn đề sinh sản là phản ứng phụ của bất cứ loại vaccine nào. Những ai đang cố gắng mang thai hay dự định mang thai trong tương lai có thể tiêm vaccine covid khi họ có thể tiêm vaccine.
7. Bao nhiêu phần trăm dân số cần phải được tiêm vaccine covid để được miễn dịch cộng đồng?
Các chuyên gia cũng không biết liệu cần bao nhiêu phần trăm người phải chích vaccine để đạt được miễn dịch cộng đồng với covid 19. Miễn dịch cộng đồng nghĩa là cần đủ người trong cộng đồng được bảo vệ khỏi bị bệnh bởi vì họ đã bị bệnh hay nhờ tiêm vaccine. Miễn dịch cộng đồng làm cho bệnh khó lan truyền từ người này sang người khác và bảo vệ cả những người chưa tiêm vaccine như trẻ em sơ sinh. Phần trăm dân số cần phải có sự bảo vệ để đạt được miễn dịch cộng đồng thay đổi theo từng loại bệnh. CDC và các chuyên gia đang nghiên cứu về miễn dịch cộng đồng và sẽ cung cấp thêm nhiều thông tin khi có được
8. Khi Vaccine bị giới hạn, ai nên được tiêm vaccine đầu tiên?
Bởi vì số lượng cung cấp vaccine covid ở Mỹ là có giới hạn ban đầu, CDC đang đưa ra khuyến nghị cho chính quyền liên bang, tiểu bang và địa phương về việc ai nên được tiêm vaccine đầu tiên. Lời khuyên của CDC dựa trên ACIP, một hội đồng độc lập bao gồm các chuyên gia về y khoa và sức khỏe cộng đồng.
Lời khuyên được đưa ra với những mục tiêu sau đây:
-Giảm thiểu số ca tử vong và bệnh nặng càng nhiều càng tốt-
-Bảo tồn được chức năng của xã hội
-Giảm thiểu thêm gánh nặng từ covid 19 trên những ai đang đối mặt với sự phân biệt
Trong khi CDC đưa ra khuyến nghị ai nên được chích vaccine covid trước, mỗi tiểu bang nên có kế hoặc riêng để quyết định ai nên được chích vaccine trước và làm thế nào để họ nhận được.
Nhân viên y tế, những người dân sống trong các cơ sở chăm sóc dài hạn nên được chích covid vaccine đầu tiên (1a)
CDC khuyến nghị lượng vaccine được cung cấp đầu tiên nên dành cho các nhân viên y tế và những người dân sống trong các cơ sở chăm sóc dài hạn.
Gia đoạn 1b
Các nhân viên y tế thuộc tuyến đầu như nhân viên chữa cháy, cảnh sát, viên chức cải huấn, công nhân làm trong ngành nông nghiệp và thực phẩm, nhân viên bưu điện, công nhân xí nghiệp, công nhân cửa hàng rau quả, nhân viên vận chuyển công cộng và những ai làm trong ngành giáo dục (giáo viên, công chức ủng hộ hay nhà trẻ)
Những người trên 75 tuổi vì họ có nguy cơ nhập viện, bị bệnh và chết vì covid 19 cao hơn. Những người trên 75 tuổi sống trong các cơ sở chăm sóc dài hạn cũng nên được chích vaccine và thuộc gia đoạn 1a
Giai đoạn 1c
Những người từ 65-74 tuổi bởi vì họ có nguy cơ bị nhập viện, bị bênh và chết vì covid 19. Những người từ 65-74 tuổi tuổi sống trong các cơ sở chăm sóc dài hạn cũng nên được chích vaccine và thuộc gia đoạn 1a
Những người ở độ tuổi 16-64 có bệnh tiềm ẩn nguy hiểm có thể tăng nguy cơ biến chứng đe dọa tính mạng vì covid 19 cần được tiêm vaccine
Những nhân viên cần thiết như những người làm việc trong ngành vận chuyển, ngành thực phẩm, xây dựng nhà cửa, tài chính, công nghệ thông tin, truyền thông, năng lượng, luật, báo chí, an toàn công cộng và sức khỏe cộng đồng.
Khi số lượng vaccine có nhiều hơn sẽ mở rộng thêm nhóm đối tượng. Mục tiêu là mọi người đều có thể nhận được vaccine dễ dàng khi số lượng đầy đủ.
9. Điều gì sẽ xảy ra khi bạn đến tiêm vaccine
Trước khi tiêm vaccine
Xem vaccine covid có được khuyến cáo cho bạn hiện nay hay không
TÌm hiểu về các loại vaccine và chúng hoạt động như thế nào
Tìm hiểu về lợi ích của việc tiêm vaccine
Khi bạn được tiêm vaccine, nhân viên y tế và bạn đều cần phải mang khẩu trang che kín miệng mũi. Giữ khoảng cách 6 feet với người khác trong khi xếp hàng. Tìm hiểu cách bảo vệ bạn trong thời gian gặp bác sĩ hay dược sĩ
Thẻ tiêm vaccine covid 19
Bạn sẽ nhận được một thẻ tiêm vaccine covid cho bạn biết bạn nhận loại vaccine nào, ngày bạn nhận được và nơi bạn nhận được.
Bạn sẽ nhận được một tờ giấy hay bản điện tử về thông tin cần biets cho bạn biết về loại vaccine mà bạn sẽ được tiêm. Mỗi loại vaccine có những thông tin riêng giúp bạn hiểu về nguy hại và lợi ích của loại vaccine bạn nhận được.
Tất cả mọi người nhận vaccine covid đều được theo dõi ngay tại chỗ. Tìm hiểu về các loại vaccine và các phản ứng phụ nguy hiểm hiếm thấy có thể xảy ra.
Sau khi tiêm vaccine
Với hầu hết các loại vaccine covid, bạn sẽ cần hai mũi để chúng hoạt động. Hãy tiêm mũi thứ hai dù bạn có phản ứng phụ với loại thứ nhất trừ khi bác sĩ hay nơi cung cấp vaccine nói cho bạn biết bạn không thể tiêm mũi thứ hai.
Hỏi nhân viên y tế về việc làm thế nào để bắt đầu với v-safe, một tính năng ứng dụng trên điện thoại thông minh sử dụng tin nhắn và khảo sát qua mạng để cung cấp thông tin cá nhân sau khi bạn nhận vaccine. V-safe cũng giúp nhắc nhở bạn về liều thứ hai.
Cần phải có thời gian để cơ thể xây dựng hệ miễn dịch sau mỗi loại vaccine. Vaccine covid yêu cầu hai mũi không thể bảo vệ bạn cho đến khi một hay hai tuần sau khi mũi thứ hai.
10. Điều gì xảy ra sau khi tiêm vaccine covid
Vaccine covid giúp bảo vệ bạn khỏi bị nhiễm covid 19. Bạn có thể có vài triệu chứng phụ, đó là dấu hiệu thông thường rằng cơ thể bạn đang xây dựng sự bảo vệ. Những phản ứng phụ này có thể ảnh hưởng đến khả năng làm các hoạt động thường ngày nhưng sẽ biến mất sau vài ngày
Các phản ứng phụ bao gồm:
Chỗ nơi tay bạn được chích vaccine
Đau
Sưng
Khắp toàn thân:
Sốt
Cảm lạnh
Mệt mỏi
Đau đầu
Lời khuyên hữu ích
Nếu bạn bị đau hay cảm thấy khó chịu, trò chuyện với bác sĩ của bạn hay uống các loại thuốc không cần kê đơn như Ibuprofen hay acetaminophen
Để giảm đau hay khó chịu nơi bạn chích vaccine
Đặt một khăn sạch, lạnh quanh vùng được chích
Sử dụng hay vận động cánh tay
Để giảm cảm giác khó chịu vì sốt
Uống thật nhiều nước
Mặc đồ nhẹ
Khi nào thì cần gọi bác sĩ
Trong hầu hết các trường hợp, cảm giác khó chịu do số hay đau là bình thường.
Liên hệ với bác sĩ hay nhân viên y tế khi:
- Nếu mẫn đỏ hay đau nhức tăng lên sau 24h tiêm vaccine
- Nếu phản ứng phụ bạn lo lắng dường như không bớt đi sau vài ngày
- Nếu bạn tiêm vaccine và nghĩ rằng bạn bị phản ứng dị ứng nguy hiểm sau khi rời nơi tiêm ngừa, hãy liên hệ cơ sở chăm sóc sức khỏe hay gọi 911 ngay lập tức
Lên lịch cho mũi vaccine thứ hai?
Nếu bạn cần giúp đỡ lên lịch hẹn vaccine cho mũi thứ hai, hãy liên hệ nơi bạn làm hẹn để được giúp đỡ.
Về mũi thứ hai
Cả hai loại vaccine covid 19 mRNA đều cần hai mũi để bảo vệ. Thời gian giữa hai mũi tùy thuộc vào loại vaccine bạn nhận được.
11. Bạn nên tiêm mũi thứ hai:
Với vaccine của Pfrizer- BioNTech là cách nhau 3 tuần (21 ngày) kể từ mũi thứ nhất
Với vaccine của Moderna là một tháng (hay 28 ngày) sau mũi đầu tiên
Bạn nên tiêm mũi thứ hai gần với lời khuyên trong khoảng 3 tuần hay một tháng khi có thể. Tuy nhiên, không có khoảng cách tối đa giữa hai mũi cho hai loại vaccine. Bạn không nên tiêm mũi thứ hai sớm hơn lời khuyên.
Lưu ý
Phản ứng phụ giống như cảm lạnh và ngay cả ảnh hưởng đến khả năng làm việc hàng ngày nhưng sẽ biến mất sau vài ngày
Với hầu hết các loại vaccine covid, bạn sẽ cần hai mũi để chúng hoạt động. Hãy tiêm mũi thứ hai dù bạn có phản ứng phụ với loại thứ nhất trừ khi bác sĩ hay nơi cung cấp vaccine nói cho bạn biết bạn không thể tiêm mũi thứ hai.
Cần phải có thời gian để cơ thể xây dựng hệ miễn dịch sau mỗi loại vaccine. Vaccine covid yêu cầu hai mũi không thể bảo vệ bạn cho đến khi một hay hai tuần sau khi mũi thứ hai.
Điều cần thiết là mọi người phải tiếp tục sử dụng mọi công cụ có sẵn để ngăn ngừa dịch bệnh này.
Để bảo vệ bản thân, bạn nên thực hành theo các lời khuyên sau đây:
Mang khẩu trang che miệng và mũi
Giữ khoảng cách ít nhất 6 feet
Tránh đám đông
Tránh những nơi kém thoáng khí
Rửa tay thường xuyên
Các loại vaccine covid 19
Hiện nay, có hai loại vaccine được cho phép và khuyến nghị là:
Pfizer-BioNTech covid 19
Moderna Covid 19
Các loại vaccine đang trong giai đoạn 3 thử nghiệm lâm sàng
Cho đến ngày 28/12/2020, các thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn (giai đoạn 3) đang được tiến hành cho ba loại vaccine sau ở Mỹ
AstraZeneca’s COVID-19 vaccine
Janssen’s COVID-19 vaccine
Novavax’s COVID-19 vaccine
Minh Nguyệt Nguyễn (DNA, ARNP, Hoa Kỳ ) dịch
Theo CDC