Mục Lục
Chuyện này xảy ra lúc đức Phật lưu trú tại thành Vương-xá.
Tỳ-kheo Ðà-bà là bậc thần thông có oai đức lớn nên nhiều người đến thăm viếng, nghe pháp là chuyện bình thường. Trong số người này, có Tỳ-kheo ni Thâu-la-nan-đà. Ngày ấy trong cùng một trú xứ, cô ni ngồi nghe pháp. Ðôi ba phen Từ, Ðiïa nhìn thấy chuyện này và rồi lòng sẵn ôm hận, Từ, Ðiïa tìm cách xuyên tạc phỉ báng..
Bữa nọ, từ trên núi Kỳ-xà-quật17 đi xuống, nhìn thấy hình ảnh hai con khỉ đang làm trò khỉ, Từ, Ðịa đắc ý, gán ghép ngay cho Ðà-bà là con khỉ đực và Thâu-la-nan-đà là con khỉ cái. Hình ảnh này đã ghim chặt vào lòng hai ông, biến nó trở thành sự thật, họ nói với các Tỳ-kheo Trưởng lão rằng: “Trước đây chúng tôi vận dụng pháp thiếu cơ sở để hủy báng Ðà-bà, nay thì không như thế, chính chúng tôi nhìn thấy Ðà-bà cùng với cô ni Thâu-la-nan-đà làm hạnh bất tịnh”.
Các Tỳ-kheo đem vấn đề này bạch lên đức Phật. Ðức Phật cho tập hợp Tỳ-kheo Tăng để kiểm vấn. Trước Tăng, Từ, Ðiïa thẳng thắn nhìn nhận như vầy: “Thật sự chúng tôi không thấy Ðà-bà làm chuyện bất tịnh nhưng lại Thấy Thâu-la-nan-đà thường lui tới chỗ Ðà-bà, vì muốn phỉ báng cho hả giận nên mượn hình ảnh hai con khỉ giao hợp mà chúng tôi thấy trên núi Kỳ-xà-quật đi xuống và liên hệ gán ghép cho con khỉ đực là Ðà-bà, con khỉ cái là Thâu-la-nan-đà rồi biến gà ra cuốc mà qui kết rằng: Chính chúng tôi thấy hai người làm hạnh bất tịnh, mà thôi”.
Từ hội đồng Tăng cho đến đức Phật, Từ và Ðịa bị sự quở trách nặng nề. Sau cùng, đức Phật đã răn cấm như vầy:
“Tỳ-kheo nào, tự thân không như pháp mà vì giận dữ, ác ý, mượn một sự kiện tách biệt, dùng lấy một khía cạnh nhỏ hay một khía cạnh tương tự của vấn đề rồi qui kết Ba la di để phỉ báng Tỳ-kheo không phạm Ba-la-di, nhằm phá hoại phạm hạnh của vị kia. Thời gian sau, Tỳ-kheo này, hoặc có người chất vấn, hoặc không có người chất vấn, tự thú rằng: Việc này vì tôi giận hờn nên mượn lấy một sự kiện méo mó để liên hệ qui kết, nhằm phỉ báng kẻ khác thì phạm Tăng-già-bà-thi-sa”.
Thích Đổng Minh
