Mục Lục
Cuộc sống của đời người là gì nhỉ?
Chúng ta cùng thử chiêm nghiệm cuộc sống của đời người qua bức họa tranh sơn thủy. Trên bức họa tranh sơn thủy đó, thâu qua nghệ thuật phát họa hài hòa những đường nét chấm phá hình sắc đậm nhạt, sâu cạn, xa gần, cao thấp, tối sáng trầm nổi mà hiện lộ ra được phong tình, ý cảnh của bức tranh họa sơn thủy linh hoạt hiện thực.Đồng thời, trên bức họa tranh sơn thủy đó, có lúc là cảnh ngàn sơn vạn thủy, núi sông trùng trùng điệp điệp một màu xanh biếc; lạ có lúc là cảnh mưa rào, gió bấc khiến cho cành khô lá úa vàng, rụng rơi tơi tả. Tất cả những bối cảnh phong tình trên bức họa đó chẳng phải là do từ cuộc sống của đời người chúng ta trên cõi nhân thế phát họa điểm tô, chiếu chụp?
Trên bức họa tranh sơn thủy đó bằng mỹ cảm của hiện thực cuộc sống với sông núi hữu tình, xuân ấm hoa khai, trăm hồng nghìn tía tỏa ngát hương thơm, hoàng oanh bay nhảy trên thảm cỏ xanh rộn rã hoan ca. Hoạt cảnh tươi vui hiện ra sống động trên mặt giấy, khiến cho người xem liền sanh lòng hoan hỷ, yêu thích, chiêm ngưỡng, cổ vũ khích lệ. Cuộc sống tràn đầy lạc quan sống động với chánh niệm vì cuộc đời cống hiến tài năng và sức lực. Qủa là một cuộc sống tuyệt mỹ, xứng hợp với danh sử là bức tranh sơn thủy vô gia.ù
Nhưng cũng có những bức họa tranh sơn thủy cảnh sắc nhạt nhẽo, hoang vu, ngập tràn khói sương và cỏ dại, nhà dột, vách thưa, gà vịt vài con; hiển lộ gia cảnh nghèo nàn, xơ xác, buồn bã. Phong tình cảnh sắc ấy chính là hiển lộ ý vị cuộc sống của những con ngườinghèo khốn, quê mùa với vận mệnh của chùm sao bắc đẩu thiếu may mắn.
Trên bức họa tranh sơn thủy, có lúc nhìn vào là cảnh vách đá dốc đứng, ngàn núi cao, vạn vực sâu thẳm. Đỉnh núi sừng sững cao vút trời xanh, tương đồng với đời sống của con người đang ở địa vị cao qúi, quyền uy tột đỉnh, khiến cho con người tràn đầy hưng phấn. Nhưng bên cạnh đó vẫn không trách khỏi tiếng lòng nức nở nghẹn ngào khi gặp phải đông hàn, gió bấc. Lại có lúc trên bức tranh sơn thủy kia hiển lộ phong cảnh vách núi dốc đứng, đường đi nhỏ hẹp, tiền đồ vô lộ, như đang thuyết minh về cuộc sống của con người trong cảnh khốn cùng, tiền lộ bế tắc, tìm không ra hướng xuất tiến.
Có lúc là cảnh mây vờn ân ái núi, trời nước hòa hợp một màu thanh thanh, gió thổi mây bay sóng biếc nhấp nhô dào dạt vỗ bờ, khiến cho con người cảm nhận được cuộc sống nhân thế muôn phần ấm tình xa rộng, cổ vũ lòng người hãy giữ vững niềm tin ra sức phấn đấu vững bước tiến lên. Nhưng cũng có lúc, trên bức tranh họa đó vẽ ra phong cảnh nhà tranh vách nứa với một thửa hoa vàng, núi thu lá đỏ, hiển lộ cuộc sống tiêu dao, mộc mạc, thanh nhàn tiêu dao tự tại của người ẩn sỹ. Rồi cũng có lúc tranh họa ra cảnh biển nước mêng mông, từng đợt sóng vỗ dào dạt ân ái núi, tung bọt trắng xóa bồng bềnh trôi nổi, tựa hồ như đang thuyết minh cuộc sống của hàng hào tộc qúy phái đang ở độ hào hùng tràn đầy khí phách.
Cuộc sống của con người, có người có được cuộc sống may mắn hạnh phúc, sự nghiệp thuận lợi, làm việc gì cũng đều thuận buồm xuôi gió, vạn an kiết tường như bức tranh họa sơn thủy hiển lộ sắc nét tươi sáng, hài hòa linh động gợi cảm lòng nhân. Nhưng cũng có người không gặp được thời vận may mắn, cuộc sống phải trải qua biết bao trắc trở, đắng cay chướng ngại, bế tắc tiền đồ như cảnh sắc của bức tranh họa cảnh núi cùng sông cạn kia. Lại có người tuy không gặp được vận lành trong cuộc sống, phải vật vã đương đầu với muôn vàn gian nan trở ngại; thế nhưng, càng bước trên những đoạn đường gồ ghề sỏi đá, càng trải qua niếm mật nằm gai, họ càng dày dặn kinh nghiệm, và càng tự mình khích lệ ý chí phấn đấu vươn lên, vì họ có ý chí nhận thức, có niềm tin yêu về cuộc sống thế gian vô thường đáng qúy. Thế nên, càng đứng trong cảnh tình nếm mật nằm gai, họ càng nghiệm ra được cái thú vị của cuộc đời, và họ càng tự tin rằng “Sau cơn mưa trời lại sáng “.Đồng dạng với đạo lý trên, trong bức tranh họa sơn thủy, tuy rằng núi cao, vực thẳm, đường đi khúc khuỷu, gập gềnh khó qua, nhưng họ vẫn kiên chí, bình tâm khắc phục mọi khó khăn, và không ngừng cổ vũ mình dũng mãnh tiến lên, vì “Đường đi khó, không khó vì ngăn sông cách núi, mà khó vì lòng người ngại núi e sông.”
Đời người, giữa cuộc sống núi cao trập trùng, sông nước mêng mông, bập bềnh, có lúc nhận được hậu tình đối đãi núi đón sông đưa, trời đất quyện tình tha thiết; có lúc núi cao cách trở đường đi, sông nước mêng mang, đường trước mờ mịt, không định được hướng đi phía trước, mà cũng chẳng tìm được lối thoát phía sau. Qủa là tiến thối lưỡng nan, tiền đồ không biết từ đâu định hướng?
Bức họa sơn thủy là kiệt tác của các nhà nghệ thuật, bố cục trong tranh qua các nét chấm phá nghệ thuật họa nên cảnh sắc tối sáng? gần xa?, đậm nhạt? Sông núi gập gềnh, quanh co khúc chiết,sóng dập gió dồi hay êm đềm phẳng lặng; ngay cả một chiếc lá, một cành hoa rơi, một dòng nước chảy bên cạnh vị thiền sư ngồi thiền; tất cả trong mỗi sự vật, mỗi hiện tượng đều xuất phát từ nội tâm qua tâm hồn lĩnh cảm cuộc sống của chính mình ma diễn đạt qua tư thái cầm cọ phát họa, tạo nên một lối đi riêng đầy sáng tạo và ý vị trong thế giới nghệ thuật củamầu sắc và âm thanh.
HT Tinh Vân
