Mục Lục
Vào ngày tết, các gia đình Việt Nam đều trưng bày mâm ngũ quả lên bàn thờ. Mâm ngũ quả không thể thiếu trong ngày tết của người Việt Nam. Mâm ngũ quả không chỉ bày tỏ tấm lòng của con cháu đối với tổ tiên còn cầu mong một năm mới nhiều điều tốt lành.
Mâm ngũ quả nghĩa là năm loại trái cây năm màu sắc khác nhau. Ngũ quả tượng trưng cho ngũ hành là kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Kim là màu trắng, mộc là màu xanh, thủy là màu đen, hỏa là màu đỏ, và thổ là màu vàng. Ý nghĩa của mâm ngũ quả là cầu mong sự giàu có, sung túc, sang trọng, trường thọ, sức khỏe và bình an trong năm mới
Các gia đình đều chọn lựa những loại trái cây đặc biệt để dâng mâm ngũ quả. Mỗi loại trái cây có một ý nghĩa đặc sắc và riêng biệt. Chuối tượng trưng cho sự đầm ấm, nhiều con cháu. Quả Phật thủ tượng trưng cho sự che chở của Phật đến với gia đình. Cam quýt tượng trưng cho sự thành đạt, sung túc. Bưởi cầu mong cho sự thịnh vượng và an khang. Dưa hấu đỏ tròn tượng trưng cho sự may mắn, ngọt ngào, bình an. Đào tượng trưng cho sự thăng tiến, thành đạt. Lựu tròn nhiều hạt tượng trưng cho gia đình đông nhiều con cháu.
Trong Phật giáo, mâm ngũ quả cũng có ý nghĩa đặc biệt. Theo kinh Vu Lan Bồn, Đức Phật đã dạy Ngài Mục Kiền Liên tổ chức cúng trai tăng với “trái cây năm màu.” Trong Phật giáo, trái cây năm màu tượng trưng cho ngũ căn là: tín, (uy tín) tấn (tinh tấn), niệm (ghi nhớ), định (yên tịnh) và huệ (trí tuệ). Vì vậy, mâm ngũ quả cũng chính là sự cầu mong bình an, hạnh phúc, trí tuệ viên mãn đến cho gia đình.
Dâng mâm ngũ quả ngày tết cũng chính là bày tỏ tấm lòng hiếu đạo, uống nước nhớ nguồn của con cháu đối với tổ tiên. Mâm ngũ quả kết tinh những điều tốt đẹp nhất để con cháu dâng lên tổ tiên với cả tấm lòng thành. Bàn thờ tổ tiên chính là nơi hội tụ những nét đẹp tâm linh để con cháu ghi nhớ cội nguồn. Dâng mâm ngũ quả và thờ cúng tổ tiên chính là nét đẹp văn hóa đặc biệt không thể thiếu và cần được giữ gìn trong tâm thức của người Việt Nam.
Ngọc Hằng
