Mục Lục
Tổ Đình Quốc An Kim Cang đã có từ trên 300 năm trên vùng đất Biên Hòa- Đồng Nai. Vào thế kỷ thứ 17, năm Chánh Hòa thứ 19 (1698) Nhà Chúa Hiển Tông Nguyễn Phúc Chu (là người Phật Tử thuần thành), sai Chưởng cơ Nguyễn Hữu Cảnh (Kính) khai hoang phục hóa, đặt dinh cơ hành chánh đất Đông Phố, tên cũ gọi chung đất Biên Hòa, Gia Định, lấy xứ Đồng Nai làm Huyện Phước Long, lập Dinh Trấn Biên (Biên Hòa) lấy xứ Saigon (Sài côn) làm Huyện Tân Bình, lập Dinh Phiên Trấn (Gia Định).
Xưa gọi là “Chùa Kim Cang hay Chùa Tháp ở Đồng Nai” tọa lạc Ấp Bình Thảo, xã Bình Phước, Huyện Phước Long, Dinh Trấn Biên. Ngày nay thuộc Ấp Bình Lục, Xã Tân Bình, Huyện Vĩnh Cửu, Tỉnh Đồng Nai .
Theo lời kể của Thầy Trụ trì chùa Cửu Thiên – Thủ Đức (là đệ tử của vị Trụ Trì Tổ Đình Quốc An Kim Cang, dân địa phương gọi là “Thầy Chín” trong những năm 1946,1950) và các bô lão, nhân dân ở địa phương ấp Bình Thảo kể lại… thì Chùa bị đốt cháy vào năm 1946, trong thời kháng chiến chống Pháp, nhưng nhân dân địa phương vẫn thường nhắc đến địa điểm danh hiệu “Chùa Tháp” là vì Chùa nầy có ngôi Tháp cổ của vị Tổ Sư khai sơn Tổ Đình Quốc An Kim Cang.
Hiện nay chỉ còn lại nền Chùa, hai Tháp cổ, một của Tổ Sư Nguyên Thiều - Siêu Bạch, hai là Tháp Phổ Đồng (có thể là tháp của Công chúa Ngọc Vạn ?) và Long vị của Đại Lão Hòa Thượng Minh Vật – Nhất Tri (thờ tại chùa Ông, tức Kim Long Cổ Tự) .
Tương truyền, Chùa có một Đại hồng chung và một Cổ trống rất lớn, Đại hồng chung bị quân Pháp tịch thu, Cổ trống làm bằng nguyên thân cây sao, đường kính 1 mét – 1,2 mét, dài hơn 2 mét, dầy khoảng 7-8 cm, Khi trống hư, Ong Bồng ở gần Chùa, lấy trống đựng lúa được (23 giạ lúa) có thể từ 2 đến 3 giạ lúa đúng hơn ?
Hiện Chùa còn có các vật cổ như sau : - Tượng Phật Chuẩn Đề bằng đồng - Long vị Đại Lão Hòa Thượng Minh Vật - Nhất Tri, Tiểu Hồng chung, trên có khắc chữ “KIM CANG TỰ”, chung cao 0,6 mét, kính 0,4 mét - Thánh tượng Địa Tạng Vương Bồ Tát cỡii con Đề Thính bằng gỗ .
Tháp Tổ :
Toàn cảnh, khi đến gần chúng ta sẽ nhìn thấy các mặt của ngôi Bảo Tháp như sau : - tấm bình phong - mộ bia - Tháp Tổ rất uy nghi và đồ sộ - nền Tháp – vôi vữa, gạch, vòng rào bị hư sụp, mục rữa.
Mộ bia bằng đá xanh : phía sau tấn bình phong khoảng 1 mét là nền Tháp hình chữ nhật (3m x 4m), ở trên nền Tháp, phía trước là mộ bia bằng đá xanh. Trên mặt bia có khắc 4 hàng chữ nho, phiên âm như sau :
- Phổ Quang Tự Yết Ma Chủ hương
- Hội Khánh Tự Giáo Thọ Thiền Chủ lập thạch
- Sắc Tứ Từ An Tự Hòa Thượng Pháp Sư
Chứng minh lịnh
- Quốc An Kim Cang Đường Thượng, Tam thập, Tam thế, húy Siêu Bạch Quán Bích Hòa Thượng Tổ Sư chi tháp .
- Long Thạnh Tự Hòa Thượng
- Đức Sơn Tự Hòa Thượng
- Hưng Long Tự Hòa Thượng
Chư Sơn đồng tạo
Tháp Tổ hình lục giác cao ba tầng, chiều cao từ mặt đất lên đến đỉnh Tháp là 5,20 mét, phía dưới lớn, lên cao nhỏ dần. Tháp dựng trên nền xây đá xanh hình chữ nhật, ngang 3 mét, dài 4 mét, cao 0,80 mét
Đỉnh Tháp là một bầu hồ lô bằng ô dước, hình theo sáu cạnh của Tháp, cao khoảng 0,4 mét – 0,5 mét, đường kính đáy hồ lô khoảng 0,50 mét
Từng trên cùng (thứ ba) có 06 mặt, tô ô dước, mỗi mặt hình chữ nhật ngang 0,40 mét, cao 0,80 mét, có 6 chữ cổ :”NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT”, mặt trước là chữ NAM, tiếp đến….
Ở giữa hồ lô và tầng nầy có máy ngói hình ống, gồm 5 ống tròn xây bằng ô dước.
Từng giữa (từng thứ hai) sáu mặt hình chữ nhật, ngang 0,80 mét, cao 01 mét, có khắc nổi trên nền ô dước các hình :
- Mặt trước hình Bồ Tát Địa Tạng cỡi Đề Thính
- Mặt sau là hình Tổ Bồ Đề Đạt Ma đứng trên cành cây vượt sóng
- Còn lại bốn mặt hình bị mối ăn, lu mờ, gần như không còn hình dáng
- Giữa tầng 2 và tầng 3 có mái hình ống, gồm 6 hàng ống
Từng dưới đất (tầng một)
Có 6 ô hình chữ nhật, ngang 1,20 mét, cao 1,40 mét, Sáu mặt có 6 khung hình tô ô dước.
Mặt trước là bia Tháp, khắcnổi trên ô dước, gồm 3 hàng chư nho :
- Hàng giữa ghi “Quốc An Kim Cang Đường Thượng, Tam Thập Tam Thế, Huý Siêu Bạch Quán Bích Tổ Sư Chi Tháp”
- Hông bên mặt ghi :”Tuế Tại Kỷ Dậu Niên, Mạnh Thu, Cát Nhựt, Hiệp Chư Sơn Thiền Đức Đồng Tái Tạo”
- Hông bên trái ghi :”Thập Ngoạt, Thập Cửu Nhựt Viên Tịch (Viên Tịch Ngày 19/10)
- Mặt thứ hai và thứ ba khắc hình trái đào phía đuôi của cành đào là hình đầu rồng.
- Mặt thứ tư khắc năm hàng chữ nho với 55 chử (thiếu 1 chữ). Đó là bài thơ thất ngôn bát cú phiên âm như sau :
“Tây phương phú quý (thắng) vương hầu
“Chủng chủng trang nghiêm sự sự châu
“Đẳng biện khẳng tâm cầu bỉ quốc
“Luân hồi ác đạo nhút tự hưu
“Tây phương mãn nhãn thị liên hoa
“Bá bảo trang nghiêm phú khả khoa
“Chư thượng thiện nhơn câu nhứt xứ
“Bất tri kỳ số, bội hằng sa
- Mặt thứ năm khắc hình 3 hoa sen trên lưng một con rùa
- Mặt thứ sáu khắc hình hai trái lựu, đuôi cành lựu là đầu chim phượng hoàng…
- Mái ngói ở giữa từng thứ nhứt và thứ hai gồm bảy hàng ngói ống và 6 góc, đuôi mái ngói là hình 6 đầu rồng bằng ô dước, rất đẹp .
Chân Tháp khắc hình chân quỳ cao 0,40 mét. Tháp xây trên nền cao bằng đá xanh, phía dưới móng là 7 lớp gạch thẻ. Tháp do lâu ngày không ai trông coi, bảo quản nên hơi nghiêng theo năm tháng .
Tháp Phổ Đồng :
Tháp ở phía trước sân chùa, góc bên mặt, cách Chính điện khoảng 10 mét . Hình dạng Tháp là một bầu hồ lô tròn, đắp bằng một khối ô dước, cao 2 mét, đáy hình tròn, kính 2 mét.
Bầu hồ lô dựng trên một nền vuông xây gạch thẻ nung, phía ngoài tô ô dước. Trên có khắc hoa văn. Tháp bị hư sập, chỉ còn phần dưới bầu hồ lô và nền Tháp. Theo truyền thuyết thì Tháp được xây thờ Bà Công chúa, phải chăng đây là Tháp thờ Công Chúa Ngọc Vạn ? (theo tư liệu viết tay. Tuy nhiên dù là Tháp của ai đi nữa, nhưng hiện có một đường nước rất nhơ bẩn của nhà dân nuôi heo, gà vịt, nước phân chảy ngang qua Tháp để tuôn xuống công trình thủy lợi địa phương, thật đau lòng !) con của Chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên cũng là vợ của Vua Chân Lạp là Chey Chetta II ? Tương truyền, Bà có công can thiệp với triều đình Chân Lạp, ngăn cản sự bành trướng của Hồi giáo ở Chân Lạp, đồng thời hộ trì Phật Pháp tại nước nầy. Nếu thật nơi đây là tháp của Công Chúa Ngọc Vạn, thì có thể Công Chúa có liên hệ đến việc ủng hộ xây dựng Tổ Đình Quốc An Kim Cang .
HT Thích Giác Quang
