Mục Lục
Những giòng sông chảy ra biển, núi lở, những nền văn minh thịnh và suy tàn; những chu kỳ biến dịch thì bất tận; những biến đổi địa chất và tiến hóa - những biến dịch chậm chạp nhất – đã tạo nên hình dạng vũ trụ như chúng ta thấy ngày nay. Nhiều xã hội và nền văn hóa đã xuất hiện và biến mất, mỗi lần như vậy là thêm một chiều mới cho sự sống con người. Chỉ trong vòng 200 năm mà Hợp chủng quốc Hoa Kỳ từ một vùng biên địa sơ khai đã vươn lên thành quốc gia hùng mạnh nhất, kỹ thuật tân tiến nhất trên địa cầu. Những biến cố trên thế giới phản ảnh sự đổi dời mỗi khi những lãnh tụ và những trào lưu đã thấy được sự thay đổi đang tác động trên ta và trong ta như thế nào, thì ta có thể tập sử dụng năng lực của đổi thay để hưóng dẫn đời mình.
· Bài tập: Yêu thích đổi thay
Trong sự học tập yêu thích thay đổi và phát triển khả năng thay đổi của mình, điều có ích là nghĩ bạn đã thay đổi như thế nào qua thời gian. Bạn không còn là người cách đây 10 năm trước. Bạn khác trước như thế nào? Trước kia bạn ra sao? Cái tôi hiện giờ với cái tôi quá khứ có thể làm bạn với nhau nếu gặp nhau không? Chúng sẽ thích ở nhau cái gì và không thích cái gì? Làm thế nào bạn trở thành con người như bạn hiện nay? Những lý tưởng, ý nghĩ, quan niệm của bạn đã thay đổi, cái gì đã thay thế cái cũ và tại sao? Xét lại những đổi thay đã có, bạn sẽ thưởng thức sự tiến bộ làm bạn đã làm, và biết quý những lợi ích mà quá trình đổi thay đã mang đến cho đời bạn.
Khi bạn để ý mình đã thay đổi, đã phát triển xiết bao mặc dù không cố ý, thì bạn có thể thấy mình càng tiến nhiều hơn nếu thực tâm nỗ lực để thay đổi, có thể ích lợi nếu bạn nghĩ về đời sống hiện tại của mình trong tương quan với cái tôi tương lai của bạn. Liệu những hành động hiện tại có cải thiện đời bạn, làm cho nó tăng tiến và có nhiều kinh nghiệm bổ ích không? Bạn sẽ nghĩ gì khi 10 năm sau nhìn lại? Bạn sẽ làm gì để có những thay đổi sắp đến? Tự vấn đời mình như vậy, bạn sẽ có một cái nhìn rõ hơn về ý muốn của mình để đổi thay và tăng tiến.
· Bài tập: Dàn trải những khả năng
Thay đổi lối sống của mình theo chiều hướng tích cực là một vấn đề đơn giản, ấy là khi bạn quyết định bành trướng những khả năng mình có. Mỗi khi bất chợt mình bị vướng vào một mẫu mực cố hữu làm giới hạn khả năng, thì hãy buông bỏ ngay những định kiến và mong đợi của bạn, mở lòng ra trước mọi sự mà bạn có thể học được nhờ cách sống mới. Dùng cái năng lực bạn sống theo lối cũ để ứng xử một cách nhanh chóng và thiện xảo về những khó khăn xảy đến.
Khi quyết định làm cách ấy thì bạn sẽ thấy năng lực sáng tạo của mình thực vô giới hạn, và cũng vô hạn cách làm viên mãn kinh nghiệm sống của mình.
Hãy sống trọn ngày trong tâm thái an tịnh, và vững vàng. Khi nội tâm thoải mái thư giãn thì bạn có thể nhận ra ngay những chuyện rầy rà khi chúng vừa sinh khởi, và để cho chúng dạy bạn cách thay đổi. Mỗi khi vướng vào một tình huống khó xử, hãy ngưng một lát trước khi ứng phó. Phải chăng sự rắc rối này một phần do chính hành động của bạn? Phải chăng bạn đang chống chế, tự bào chữa? Nếu có như vậy bạn nên chấp nhận lỗi mình, và đồng thời, thay đổi lối phản ứng cổ điển ấy. Nếu bạn sắp có phản ứng nặng cảm xúc (vì dụ rầu rĩ vì lỗi lầm mình đã gây ra chẳng hạn – ND) thì hãy bước lùi lại mà nhìn tình huống bằng một thái độ bình tĩnh hơn. Hãy chọn một cách ứng xử lành mạnh. Bạn có thể thay đổi những thói quen cũ, phát triển những phẩm chất tích cực. Sự lựa chọn này luôn luôn mở ra cho bạn, vì có chịu tiến bộ tăng trưởng hay không chỉ là vấn đề chọn lựa mà thôi. Bạn chỉ cần làm quyết định.
· Những rắc rối sẽ mở ra những cách sống mới
Nếu thay đổi thói quen và mẫu mực cố hữu của mình, ta sẽ nhận ra rằng những rắc rối trên đời hóa ra có thể dạy ta tăng trưởng lớn lên. Nhưng vì những rắc rối phiền nhiễu quấy động cuộc đời ta, làm ta đau khổ, nên khuynh hướng tự nhiên của ta là tránh né chúng. Ta thường tìm cách làm sao khỏi vướng vào những tình huống khó khăn, hoặc khi gặp những chướng ngại thì ta đi quành qua chúng để né tránh. Nhưng những vấn đề của chúng ta trên đời cũng giống như những đám mây: mặc dù có vẻ như đang quấy rối, làm vẩn đục bầu trời trong sáng, chúng vẫn chứa đựng hơi nước đem lại đời sống và giúp cho sự tăng trưởng. Khi biết đối mặt trực tiếp với những rắc rối xảy ra và giải quyết chúng, ta sẽ khám phá những cách sống mới. Ta dần có thêm sức mạnh và niềm tin để đối phó với những rắc rối trong tương lai. Cuộc đời trở thành một thách thức đầy ý nghĩa giúp ta tỉnh ngộ và hiểi biết lớn lao hơn. Ta thấy rằng càng học hỏi thì ta càng tăng trưởng thêm, càng gặp nhiều thử thách thì ta càng được nhiều sức mạnh và tỉnh giác. Khi sống thuận theo tiến trình thay đổi thì chỉ lối sống ấy cũng đủ là một việc đáng giá.
Vào những lúc bạn cảm thấy hết sức chán chường muốn bỏ cuộc, hoặc lúc bạn nghĩ thật quá muộn màng để làm một thay đổi gì cho cuộc đời ta, thì bạn không được dừng tại đấy. Tự khích lệ mình, bạn có thể khởi động cơ học hỏi, tăng tiến, sử dụng tiềm năng mình một cách sáng tạo. Thay vì để cho mình dính chặt vào những lề thói cũ, bạn có thể thách thức chúng, quật ngã chúng. Làm như thế là bạn đã bành trướng những khả năng mình và tăng thêm sự giàu có của kinh nghiệm nhiều hơn bạn tưởng. Thay vì dứt ngang những tham vọng của mình, ta có thể dùng cái năng lượng của những thái độ tiêu cực ấy để củng cố nó thành một sức mạnh tập trung vào mục đích mở cuộc đổi mới trong đời mình.
Khi đã thấy mình có thể thay đổi cuộc đời mình, thì chúng ta có thể nhìn về tương lai, thực sự tiến tới trước trong tương lai và tiến lên một cách nhanh chóng cũng với mức độ như ta muốn. Vì tự tin vào khả năng phát triển sức khỏe và năng lực của mình bằng những nổ lực của chính mình, ta trở thành một gương sáng cho những người xung quanh, khuyến khích họ cũng làm cuộc đổi mới đời họ. Sự nâng đỡ này, san sẻ kinh nghiệm này, là một trong những tài nguyên vĩ đại nhất của nhân loại.
Khi đã có thái độ sẵn sàng thay đổi thì ta thấy tâm trí mình là một nguồn suối đầy sáng tạo, đầy niềm vui và hạnh phúc, và cơ thể ta cũng đầy năng lực. Tâm và thân làm nên một cỗ xe tốt, mỗi thứ là một trong đôi cánh giúp ta bay lên cao, giúp ta đối mặt với những thử thách của cuộc đời. Ta sẽ thấy mình thực may mắn làm sao, khi có thể vận dụng thân tâm để đào sâu và làm giàu kinh nghiệm về công việc, về tương giao với mọi người và về cuộc đời.
Hãy tư duy về những giá trị đang phát triển: một trái tim rộng mở, một thiện chí sẳn sàng trực tiếp đối mặt với cuộc đời, sự tự tin ở mình. Ta có thể tiếp cận cuộc đời như thể chỉ là một việc khó khác nữa trong các công việc mà thôi. Nhưng khi quyết định vận dụng nhiều cơ hội để thay đổi theo chiều hướng tốt thì ta có thể làm cho đời mình trở nên lành mạnh, đầy sinh lực. Ta dần dần thực sự thưởng thức đời sống của mình, có một cảm giác thoải mái an lạc tỏa ra khắp mọi hành động của ta. Khi thành tựu được cuộc thay đổi thì ta có thể thấy rõ là mình đã thay đổi và lấy làm hãnh diện. Khi thấy sự thay đổi tốt đẹp nơi ta, thì những người khác cũng vui lây và được khuyến khích làm cuộc đổi thay trong đời họ. Nếu chúng ta biết nâng đỡ lẫn nhau để tăng tiến theo cách ấy, thì công việc sẽ hóa dễ dàng, tâm hồn ta được hoan hỉ.
Ni Trưởng Thích Nữ Trí Hải
