Hơn hai ngàn năm trước, các thương gia đã đi qua vùng Tây của dãi Ghat để đến các thương cảng sầm uất của Ấn Độ. Những dãy núi sặc sỡ này chính là cửa ngõ của các thương buôn muốn có những thương vụ làm ăn béo bở với đế chế La Mã
Các Phật tử khám phá ra những thung lũng và đồi tạo những nơi an trú tâm linh trong những tảng đá bazan bằng cách kiến tạo nên chùa từ trong đó. Những nơi thờ tự trang trí công phu này vẫn tồn tại cho đến ngày nay như những viên xá lợi từ thời đại cổ xưa cung cấp những bằng chứng vật lý rằng các truyền thống kiến trúc tồn tại trong xã hội Phật giáo vẫn còn vài di tích để lại.
"Chúng tôi không thấy có biểu tượng nào từ thời đại này tồn tại bên ngoài các hang động." David Efund, giáo sư lịch sử nghệ thuật, người bỏ ra rất nhiều năm chụp ảnh chùa trong hang động ở Maharashtra, Ấn Độ cho biết.
Hang Kanheri, cũng như hầu hết các ngôi chùa Phật giáo trong vùng được chạm khắc vào tảng đá Bazan rất dày ở vùng Tây Ghats.
Efurd đã đến thăm viếng và chụp ảnh khoảng 70 hang động ở Ấn Độ nơi ông nghiên cứu về kiến trúc Phật giáo như là mộ học giả của học bổng Fulbright. Khoảng hơn một nửa nằm trong chính chuyên môn của ông: hang động được xây dựng và sử dụng từ thế kỷ thứ 2 trước công nguyên và thế kỷ thứ 3 sau công nguyên.
Một số di tích rất dễ đến thăm viếng và phổ biến với du khách từ Mumbai hay Pune, hai thành phố lớn nhất nằm trong khu vực của hang động. Những hang động khác quá xa nên ông phải đi bộ trong vài giờ, dựa vào sự hướng dẫn của người dân địa phương hay bản đồ từ thế kỷ thứ 9. Thông qua sự điều tra của mình, Efurd đã nối tất cả các mảnh ghép lại với nhau để tạo ra một bức tranh về các thời đại mà những kiến trúc này được xây dựng.
Trong thế giới cổ đại, những người suy nghĩ về kiến trúc thai thác sự vĩnh cửu của đá. Các nhà sư sống trong hang động từ khi Phật giáo khởi nguồn ở miền Đông Bắc Ấn Độ, vào khoảng thế kỷ tứ 6 đến thứ 4 trước công nguyên. Theo nhiều sách cổ trước đó, những hang động thô sơ được sử dụng như là nơi trú ẩn được thay đổi qua thời gian vào những không gian với các yếu tố về kiến trúc được thiết kế rõ ràng hơn. Điều này tạo nên những hang động được tìm thấy ở Maharashtra, với những cấu trúc tôn giáo bên trong rõ ràng và sớm nhất kể từ thế kỷ thứ hai trước công nguyên.
Maharashtra là nơi có sự tập trung mạnh nhất trong các hang động Phật giáo ở Ấn Độ. Người ta nghĩ rằng chính các nhà sư đã chỉ đạo việc xây dựng chùa được khai quật dọc theo các con đường buôn bán phổ biến. Sự mô tả tại các di chỉ này chỉ ra rằng có sự phân chia về lao động. Điều này có nghĩa là một số công nhân chỉ có nhiệm vụ nâng đồ nặng và những người khác là các chuyên gia về điêu khắc.
Chùa Karla
Việc thờ cúng tại chùa diễn ra ở chánh điện với một bảo tháp ở cuối. Theo truyền thống, các nhà sư tổ chức nghi lễ từ bảo tháp, hình mái vòm ở cuối. Chánh điện ở chùa Karla gần Lonavala bao gồm một thiền đường lớn với hình ảnh phía trên và các cột sườn. Hình sư tử được khắc vào trên các trụ cột ngay lối vào chùa.
Một trong những hang động của Ajanta
Các khu vực này thường có hơn một ngôi chùa. Ví dụ, có rất nhiều chùa được chạm khắc và sườn núi ở Ajanta. Những hang động này, được xây dựng vào thế kỷ thứ 5 hay 6, có một số đồ trang trí nội thất rất côgn phu và một số bức tranh trên tường vẫn còn tồn tại cho đến ngày hôm nay.
Tượng Phật ở chùa Kanheri
Một số đặc điểm ấn tượng tại chùa là những tác phẩm điêu khắc. Những hình ảnh trên chỉ là ví dụ về một tượng Phật rất cao vẫn trong điều kiện rất tốt suốt 2 000 năm qua. Trong mỗi hang động mà Efurd chụp ảnh, các bức tường và trần nhà đều được chạm khắc với các mô hình tôn giáo hoặc những nhân vật. Các kiến trúc tìm thấy tại những hang động vẫn gắn chặt vĩnh viễn với các kiến trúc về địa lý nên rất khó tìm thấy tại những viện bảo tàng.
Theo một cuộc khảo sát về khảo cổ ở Ấn Độ, cơ quan của chính quyền đã chỉ định một số hang động như là những khu vực cần được bảo vệ. Hiện đang có một số công việc phục hồi và duy trì cả bên trong và bên ngoài chùa. Hầu hết những khu vực này vẫn không thay đổi nhờ những người thợ lành nghề và sức mạnh của đá bazan. Thiên tai đã làm cho nhiều di chỉ tôn giáo được khắc vào đá cát bị sụp đổ.
Ngọc Hằng dịch
Theo Atlasobscura.com