VẤN: Xin Sư cho con được biết ý nghĩa của Bát Quan Trai và đạo tràng Bát Quan Trai. Một người muốn tham gia tu Bát Quan Trai cần chuẩn bị những gì. Con nghe nói người tu Bát Quan Trai không được trang điểm, mang nữ trang hay những gì đắc tiền là có đúng không? Tu Bát Quan Trai có từ khi nào? Có phải chỉ chỉ có chùa tu theo Tịnh Độ Tông mới được tu Bát Quan Trai hay bất cứ chùa nào cũng có thể tổ chức tu Bát Quan Trai? Nếu ở nơi xa không có điều kiện đến chùa tu tập thì phật tử có thể tự tổ chức tu Bát Quan Trai được không? Trong thời Bát Quan Trai sẽ tu hành tụng niệm những kinh gì? Con xin cảm ơn Sư.
ĐÁP:
Bát Quan Trai giới là một phương pháp tu hành tích cực và thù thắng của người tại gia cư sĩ. Đời sống tại gia rất bận rộn phiền phức nhiêu khê do đó ít có thì giờ để tiến tu đạo hạnh một cách tích cực hầu tạo điều kiện giải thoát giác ngộ cho bản thân
Bát Quan Trai, theo nghĩa đen chữ Hán, là tám điều kiêng cữ, như là tám cửa ải chận đứng các pháp bất thiện. Giới Bát Quan Trai chính xác được gọi là giới cận trụ; nghĩa là, sống gần đời sống xuất gia, gần chùa chiền, gần nơi thanh tịnh. Tập quen với đời sống thanh tịnh để thấy được giá trị.
Định nghĩa: Phật tử chúng ta ai cũng biết nghĩa hai chữ Hán Việt: Bát là tám, Quan là cửa, còn chữ “trai” hay “chay” nguyên chữ Phạn là Posadha, có nghĩa là khi đã qua giờ Ngọ (12 giờ trưa) thì không ăn nữa (hàm răng không va chạm, nhai đi nhai lại). Bát Quan Trai cũng còn gọi là Bát Trai Giới, Bát Chi Trai hay gọi tắc là Bát Giới (tám giới), có nghĩa là tám cửa ngăn cản không làm tội lỗi và nghĩa chính là không ăn quá Ngọ của người cư sĩ, tập tu trọn một ngày một đêm trong chùa. Ðức Phật chế ra Bát Quan Trai để cho hàng cư sĩ tại gia thực hành hạnh xuất gia, tập lần xuất gia thật sự.
Tám giới tức là tám điều quy định của nhà Phật, cũng chính là tám giới mà Phật tử sau khi đã thọ lãnh thì giữ không cho phạm, giới là làn ranh giữa thánh thiện va tội lỗi. Người tu Bát Quan Trai tức là người chuyên làm thiện trong suốt 24 giờ, tâm hồn của họ suốt 24 giờ không còn bị chi phối việc thế gian. Các vị đã vứt bỏ mọi việc ác, thân tâm không vi phạm; các vị phát nguyện sống gần gủi vi A La Hán, sống gần những vị Bồ Tát, giữ tròn đạo hạnh cùng với bạn lành.
Trong kinh Đại Phương tiện Phật báo ân, Ngài Ưu Ba Ly Luật Sư hỏi Phật về giới Bát Quan Trai, như sau:
Giới Bát Quan Trai được Phật ban hành
Ngài Ưu Ba ly bạch Phật: Phép thọ Bát Quan Trai, không được ăn quá ngọ. nhưng không ăn quá ngọ là giữ giới thứ chín, vậy tại sao khọng gọi là Cửu Quan trai”, mà gọi là “Bát Quan Trai”? Phật dạy: Phàm phép ăn chay là lấy sự không ăn quá ngọ làm thể. Tám giới cũng giúp đỡ cho thành cái thể của phép ăn chay, gọi là “Trai Pháp Bát Chi”, cho nên nói tám giới mà không gọi là chín giới vậy.
Ngài Ưu Ba Ly bạch Phật: Người thọ Bát Quan Trai giới, trong bảy chúng, họ thuộc chúng nào? Phật dạy: Tuy không thọ giới trọn đời, nhưng vì họ giữ giới trong một ngày một đêm, thì cũng có thể gọi là Ưu Bà tắc.
Ưu Bà Ly bạch Phật: ngoài bảy chúng ra có giới Ba La Đề Mộc Xoa không?
Phật dạy: Có Bát Quan Trai giới đó. Lấy đấy mà suy, thì nếu thọ Bát Quan Trai giới, không thuộc vào bảy chúng vậy. Phép thọ Bát Trai giới, chỉ nói không sát sanh trong một ngày, một đêm thôi, ngoài ra không cấm, cho nên đừng lầm lẫn với giới tướng trọn đời.
Ưu Ba Ly bạch: Phép thọ Bát Quan Trai giới, có được thọ một lúc trong hai ngày, ba ngày cho đến mười ngày không? Phật dạy: Phật đã chế ra giới một ngày một đêm, thì không được quá hạn. nếu có sức thọ được, thì một ngày xong rồi, lại lần lượt thọ lại, cứ như thế tùy sức nhiều hay ít, chứ d8ùbng tính số ngày. Phàm thọ Bát Quan Trai pháp, là phải theo người khác dạy, mới thọ được
Ưu Ba ly bạch: Theo người nào mà thọ? Phật dạy: theo năm chúng xuất gia mà thọ... (trích kinh Đại Phương Tiện Phật Báo Ân, trang 426-428 bản dịch Thích Chính Tiến, NXB Tôn Giáo - Hà Nội năm 2002)
Giới Bát Quan Trai được tổ chức tại Quan Âm Tu Viện từ ngày 19 tháng giêng năm Đinh Mão (16/02/1987) lần đầu tiên tổ chức, có 428 vị Ưu Bà Tắc,Ưu Bà Di tham dự tu học, chương trình tu học gồm: 6 giờ ngày chủ nhật thọ giới - 7 giờ quả đường cháo - 8 giờ khóa lễ tụng kinh bộ đại thừa - 9 giờ nghe thuyết pháp - 11 giờ cúng ngọ - 11 giờ 30 cúng quả đường - 13 giờ chỉ tịnh - 14 giờ tụng kinh Phổ Môn, chú Đại Bi - 16 giớ học Phật pháp - 19 giờ khóa lễ Tịnh Độ tối - 23 giờ niệm Phật - 24 giờ chỉ tịnh. Đến 6 giờ sáng thứ hai xả giới - khóa tu Bát Quan Trai tại Quan Âm Tu Viện được tổ chức đến nay là 28 năm, 672 khóa tu.
Tám giới Bát Quan Trai, như sau: 1 . Không sát sanh - 2 . Không trộm cắp - 3 . Không dâm dục - 4 . Không nói dối khoe khoang dâm thọc rủa sả - 5 . Không uống rượu tham lam sân giận si mê - 6 . Không nghe xem múa hát đờn kèn chổ yến tiệc vui đông - 7 . Không trang điểm phấn son dầu hoa và áo quần hàng lụa tươi tốt, nằm giường cao ngồi ghế lớn chổ xinh đẹp - 8 . Không ăn sái giờ từ quá ngọ đến ngọ mai, phải ăn chay, đó là tám giới pháp của Phật ban hành cho giới Cư sỉ đến chùa tu một ngày một đêm, sống gần với thanh tịnh Tăng, học đạo giải thoát
Như trên các Bạn đã thấy, Bát Quan trai không phải là lễ nghi cúng kiến dâng lên cúng dường Phật nữa, mà là tổ một tổ chức tu hành có kỷ cương, dựa trên giới luật Phật ban hành từ lúc ngài sinh tiền. Người thọ Bát Quan trai giới là người tập xuất gia trong thời gian 24 giờ (tức là một ngày một đêm) xưa thì gần Đức Phật và chư Thanh Văn, hiện nay thì gần ngôi Tam Bảo và hiện tiền chư tôn đức Tăng Già, Thầy Tổ của mình để thực tập thiền tụng, nên không thể tổ chức tu tại gia. Về tu học thì tổ chức đã có phân định về thời gian biểu, thời dụng biểu từ thời Đức Phật cho đền hôm nay, trong đó có một khóa lễ tụng kinh bộ, có thể tụng kinh Pháp Hoa, kinh Đại Bảo Tích, kinh Phổ Hiền, kinh Vô Lượng Thọ, kinh Đại Phương Tiện Phật Báo Ân, kinh Từ Bi Thủy sám... do quý Thầy Sư tổ chức sắp xếp hướng dẫn
Bát Quan Trai giới là một phương pháp tu hành tích cực và thù thắng của người tại gia cư sĩ. Đời sống tại gia rất bận rộn phiền phức nhiêu khê do đó ít có thì giờ để tiến tu đạo hạnh một cách tích cực hầu tạo điều kiện giải thoát giác ngộ cho bản thân
Giữ vững chơn truyền Bát Quan Trai
Phật xưa khai khóa tu một ngày
Chúng ta ghi nhớ lời thánh thiện
Quy hướng trời tây một đường nầy.
HT Thích Giác Quang