Chiều ngày 10-5, tại trung tâm hội nghị quốc tế chùa Bái Đính, hơn 1000 đại biểu từ 95 quốc gia đã cùng ra tuyên bố chung Ninh Bình trong ngày bế mạc đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc 2014 lần thứ 11 được tổ chức tại Việt Nam. Đặc biệt, trong tuyên bố Ninh Bình , ở điều 3.2, mục "Xây dựng hòa bình và bình phục hậu mâu thuẫn" đã đưa ra vấn đề chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ, kêu gọi các nhà lãnh đạo Phật Giáo quốc tế đôn dốc các nhà lãnh đạo chính trị cùng lên tiếng bảo vệ hòa bình thế giới, chủ quyền quốc gia thông qua con đường ngoại giao, tôn trọng luật quốc tế trên tinh thần bất bạo động trong bối cảnh Trung Hoa đang xâm chiếm chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam trên biển đông. Điều này thể hiện rõ vai trò của Phật Giáo luôn đồng hành cùng dân tộc suốt mấy ngàn năm qua, thể hiện lòng từ bi, khoang dung của người con Phật. Phật giáo là tôn giáo hòa bình, đề cao việc áp dụng chân lý vô ngã vị tha để cảm hóa tâm người tránh gây ra những thương vong, tổn hại tạo thêm khổ đau cho nhân loại, góp phần thực thi hóa chủ đề “Phật giáo góp phần thực hiện thành tựu các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc”trong đại lễ Phật Đản Liên Hiệp Quốc 2014. Tuyên bố trên không chỉ liên hệ đến Việt Nam mà còn ảnh hưởng đến nhiều quốc gia khác trên thế giới đang bị chiến tranh, xung đột vì lãnh thổ chủ quyền bị xâm hại. Sau đây xin giới thiệu đến các bạn toàn văn Tuyên Bố Ninh Bình 2014.
"Chúng tôi, tất cả đại biểu đến từ 95 quốc gia và khu vực, đã tham dự Hội nghị Phật giáo quốc tế nhân ngày Đại lễ Phật đản Liên Hợp Quốc tại Trung tâm Hội nghị Bái Đính tổ chức từ ngày 7 đến ngày 11-5-2014 (Phật lịch 2558).
Chúng tôi rất biết ơn và đánh giá cao sự hiếu khách của Giáo hội Phật giáo Việt Nam và sự hỗ trợ của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong việc tổ chức hội nghị một cách tốt đẹp. Sau bốn ngày họp, thuyết trình khoa học, thảo luận, tham gia các sự kiện văn hóa và thân hữu Phật giáo, các đại biểu có mặt đã nhất trí và chấp nhận Tuyên bố này.
Chúng tôi, nhũng người tham gia trong hội nghị này, theo nghị quyết đã được phê duyệt vào ngày 15 tháng 12 năm 1999 tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, kỳ họp thứ 54, Điều khoản 174, Nghị quyết 54/115, trong đó tuyên bố rằng Đại lễ Phật đản, nhằm ngày trăng tròn tháng Năm, sẽ được quốc tế công nhận và tổ chức tại Trụ sở Liên Hợp Quốc và các Văn phòng khu vực từ năm 2000 trở đi. Ngày Đại lễ Phật đản Liên Hợp Quốc được đồng tổ chức bởi tất cả các truyền thống Phật giáo như là ngày lễ Tam hợp. Nó góp phần nâng cao sự hiểu biết và hợp tác lẫn nhau giữa các truyền thống Phật giáo, các tổ chức, cá nhân, thông qua đối thoại giữa các nhà lãnh đạo Phật giáo và các học giả để giải quyết những vấn đề quan tâm chung. Sau khi cùng bàn bạc thảo luận, chúng tôi thông qua và công bố thông báo sau đây về hòa bình dựa trên giáo pháp đầy trí tuệ và từ bi của Đức Phật.
Trong khi ngồi lại cùng nhau để thảo luận về các vấn đề liên quan đến “Quan điểm Phật giáo nhằm đạt được các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc”, chúng tôi đã chia sẻ quan điểm, kinh nghiệm và nghiên cứu về các xu hướng mới nhất và phát triển trong các lĩnh vực khác nhau và thận trọng xem xét tác động thực tế của những vấn đề này.
Do đó, trong buổi lễ bế mạc của đại lễ và hội nghị thành công này, chúng tôi đã nhất trí với quyết tâm như sau:
Điều 1: Hiệp định chung
1.1. Quyết tâm rằng trong khi vẫn hài hòa với thế giới quan chung cho tất cả Phật tử, mỗi cá nhân và tập thể có nghĩa vụ làm việc không mệt mỏi để đạt được các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ của Liên hợp quốc (MDGs) và phấn đấu hết sức để tham gia hoạt động xã hội để đạt được thành tựu cho các mục tiêu và xem đó như là một phần trong niềm tin và sự tu tập của chúng ta.
1.2. Động viên bằng cách gửi thông điệp mạnh mẽ nhất đến các cộng đồng quốc tế để tăng cường mọi nỗ lực nhằm thực hiện các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc thông qua một cam kết chung của tất cả các bên liên quan.
1.3. Vận dụng giáo pháp của Đức Phật như hướng dẫn tinh thần cho hạnh phúc, phát triển và tiến bộ chung của tất cả chúng sinh, và để thực hiện đầy đủ các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc.
Điều 2: Hồi ứng của Phật giáo để phát triển bền vững và thay đổi xã hội
2.1. Công nhận sự tương quan tương duyên trong sự phát triển bền vững xã hội, kinh tế và môi trường, nhấn mạnh việc phát huy phổ quát đến mức tối đa tiềm năng của con người như là mục tiêu tối hậu của sự phát triển bền vững.
2.2. Góp phần tạo ra một nền tảng mới cho các sáng kiến, tăng cường khuôn khổ hoạt động quốc tế dẫn đến sự phát triển bền vững và phát triển xã hội toàn cầu.
2.3. Đôn đốc các nhà lãnh đạo trên thế giới đặt sự phát triển bền vững trên ba trụ cột chính là bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế, và công bằng xã hội, nhấn mạnh các nguyên tắc bình đẳng, công bằng xã hội, bảo vệ quyền con người và thúc đẩy giáo dục.
Điều 3: Xây dựng hòa bình và bình phục hậu mâu thuẫn
3.1. Thúc đẩy hòa giải các cuộc xung đột, tôn trọng sự sống, kết thúc bạo lực và thực hành lòng từ bi, bất bạo động thông qua đối thoại và hợp tác.
3.2. Đôn đốc các nhà lãnh đạo chính trị giải quyết các tranh chấp liên quan đến chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và quyền lực pháp lý của vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) và thềm lục địa thông qua đàm phán và các biện pháp hòa bình khác trong việc phê chuẩn các công ước của Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế để duy trì hòa bình và ổn định thế giới.
3.3. Khuyến khích các Phật tử chủ động hơn trong việc thúc đẩy hòa bình, vốn là trọng tâm của những lời dạy của Đức Phật; và đặc biệt, truyền bá trí tuệ của Đức Phật về sự tương quan tương duyên của tất cả mọi người như một gia đình toàn cầu và cùng chia sẻ hậu quả của các hành động.
3.4. Đề cao hòa bình cả nội tại và ngoại tại, bằng cách động viên các tín đồ Phật giáo tham gia giải quyết các vấn đề đương đại của chiến tranh, bạo lực, không khoan dung và khủng bố đang đe dọa đến hòa bình và ổn định của toàn xã hội trên toàn giới.
3.5. Khuyến khích và đôn đốc các quốc gia chịu trách nhiệm về mặt đạo đức để đạt được lý tưởng hòa bình: thấu hiểu các giá trị phổ quát, đạo đức, quyền và trách nhiệm, và đặc biệt là văn hóa bất bạo động, từ bi và khoan dung của Phật giáo.
3.6. Kêu gọi cho một dự án giáo dục hòa bình thế giới, và dự án này sẽ trở thành mô hình mới cho việc quản trị hòa bình.
3.7. Tái khẳng định mong muốn chung và quyền con người cơ bản của tất cả mọi người sống trong hòa bình với nhau và tái khẳng định rằng mục đích chính của Liên Hợp Quốc là duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.
Điều 4: Hồi ứng của Phật giáo đối với hâm nóng toàn cầu và bảo vệ môi trường
4.1. Thừa nhận rằng những tác động của các giải pháp công nghệ là không thể đoán trước và tái khẳng định rằng việc thành lập một đạo đức môi trường mới là cần thiết kết hợp với đạo đức và trách nhiệm Phật giáo.
4.2. Kêu gọi tất cả các tổ chức chính phủ và phi chính phủ cùng với cộng đồng Phật giáo phấn đấu hướng tới phát triển kinh tế và xã hội bền vững, nhấn mạnh sự cần thiết phải cân bằng sự phát triển đó với bảo vệ môi trường.
4.3. Thúc đẩy bảo vệ môi trường Phật giáo như là công cụ để phòng chống sự hâm nóng toàn cầu và gia tăng bảo vệ môi trường.
Điều 4: Đóng góp của Phật giáo trong lối sống lành mạnh
5.1. Nhận ra rằng lối sống lành mạnh của cá nhân được đặc trưng bởi sự phát triển về thể chất, tình cảm, tinh thần và tâm linh, và bồi dưỡng cho sự tăng trưởng này là mục tiêu tối hậu cho sự hạnh phúc bền vững của con người.
5.2. Tham gia hợp tác với các tổ chức y tế chính phủ và phi chính phủ trong các chương trình y tế sức khỏe toàn diện, kết hợp các nguyên tắc hài hòa thân tâm của Phật giáo với y học hiện đại, để diệt trừ bệnh tật, tử vong trẻ em và cải thiện dịch vụ chăm sóc trước khi sinh ở các nước đang phát triển.
5.3. Đánh giá những ảnh hưởng của lối sống lành mạnh và tạo điều kiện cho chương trình sống lành mạnh Phật giáo bằng cách áp dụng kỹ thuật thiền Phật giáo.
5.4. Nhận ra rằng cốt lõi để sống khỏe mạnh là đáp ứng nhu cầu cơ bản của cá nhân, bao gồm nước sạch, dinh dưỡng, nhà ở, bảo đảm sức khỏe thể chất và tinh thần và nâng cao phẩm giá con người.
Điều 6: Giáo Dục Phật Giáo và Chương trình giảng dạy cấp Đại học
6.1. Làm việc không mệt mỏi cho phổ cập giáo dục trong thế kỷ 21, nhấn mạnh sự hội nhập của trí tuệ và từ bi trong việc chăm sóc cho môi trường, kết hợp giữa môn học và kỷ luật, kết hợp đạo đức và ý thức cộng đồng với cách tiếp cận hiện tại với các kỹ năng tiếp thu cho phát triển kinh tế và xã hội trong chương trình giảng dạy và đề cương môn học ở tất cả các cấp học, để thực hiện Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc về “đạt được phổ cập giáo dục tiểu học” và cao hơn nữa.
6.2. Khuyến khích việc kết hợp lịch sử và triết học Phật giáo vào chương trình giáo dục tiểu học và trung học, tập trung vào nghiên cứu xã hội và thế giới.
6.3. Phát triển một dự án Phật giáo cho phổ cập cải cách giáo dục, dựa trên nền giáo thế tục để kiến tạo một chương trình giáo dục không chỉ chuẩn bị cho trẻ em về mặt lý thuyết, mà còn về tình cảm và tinh thần, sử dụng kỹ thuật tiên tiến để củng cố sự cải tổ của hệ thống giáo dục quốc gia.
6.4. Thừa nhận tầm quan trọng cơ bản của giáo lý của Đức Phật liên quan đến sự bao gồm giảng dạy trong đạo đức, phẩm chất và đạo đức trong việc góp phần vào việc thúc đẩy, bảo vệ và thực hiện có hiệu quả của tất cả các quyền con người.
6.5. Khuyến khích Phật tử từ tất cả các nước và truyền thống nghiên cứu phương pháp tiếp cận chánh niệm trên cả hai phương diện thế tục và Phật giáo để có một vai trò tích cực hơn trong việc hội nhập chánh niệm vào giáo dục các cấp.
6.6. Tiếp tục hỗ trợ nghiên cứu trong việc tìm hiểu sự tiến hóa và truyền bá triết học và văn hóa Phật giáo để thúc đẩy sự tham gia và hợp tác giữa tất cả Phật tử, không phân biệt truyền thống.
Điều 7: Chính sách và Kết luận
7.1. Chúng tôi yêu cầu những phát hiện đã được xem xét cẩn thận sẽ được đưa vào chương trình mới của các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc.
7.2. Chúng tôi tuyên bố rằng đã đến lúc cộng đồng thế giới nên bắt đầu suy nghĩ nghiêm túc về giải pháp Phật giáo và sử dụng nó trong thế giới đang thay đổi nhanh chóng ngày nay.
7.3. Chúng tôi tuyên bố rằng đạo đức Phật giáo có giá trị văn hóa để đóng góp vào sự phát triển của một xã hội từ bi hơn và có khả năng xây dựng hệ thống chính trị, kinh tế và xã hội bền vững, công bằng và nhân bản.
7.4. Chúng tôi tuyên bố rằng cộng đồng Phật giáo có thể đáp ứng dứt khoát với những thách thức của các Mục tiêu Thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc.
7.5. Chúng tôi yêu cầu các nhà lãnh đạo thế giới phối hợp với các Phật tử trong việc phát triển các hệ thống để huy động toàn diện các năng lượng từ bi nhằm đạt đến nền kinh tế xã hội phát triển và tạo ra một thế giới trong đó tất cả chúng ta đều muốn sống.
7.6. Chúng tôi yêu cầu chính phủ các nước, các tổ chức dân sự, các doanh nghiệp, gia đình và cá nhân, không phân biệt tôn giáo hay truyền thống, thực hiện lối sống luân lý và đạo đức.
7.7. Chúng tôi tuyên bố rằng công cụ để thực hành Phật giáo ở tất cả các cấp độ, các cá nhân và tập thể, là không tách rời khỏi xã hội, trong đó trí tuệ từ việc thực hành giáo lý và thiền quán phải mang ý nghĩa cụ thể để giải quyết các tình huống đau khổ và bất công trong chính trị, môi trường, kinh tế và xã hội.
7.8. Chúng tôi khuyến khích việc mở rộng các tổ chức Phật giáo phi chính phủ. Các tổ chức này đang tích cực tham gia vào công tác cứu trợ thiên tai, an sinh xã hội và đạt được các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ."