Ngày 11 tháng 10 tôi bay từ Việt Nam đi Đức để làm diễn giả về chủ đề “Việt Nam – những thách thức và cơ hội” đúng sinh nhật thầy Thích Nhất Hạnh. Những ai tu hập hay biết về Thầy đều rõ rằng, ngày sinh nhật ra đời được gọi là ngày tiếp nối, tức mình từ một kiếp khác tiếp nối về kiếp này. Tương tự như vậy, ngày qua đời mà người thế gian thường gọi là chết, nhưng cũng là ngày tiếp nối, nghĩa là chúng ta lại tiếp tục hành trình của mình về một kiếp khác, nếu như tu chưa đắc đạo, chưa giải thoát khỏi sinh từ luân hồi.
Đối với tôi, từ “tiếp nối” còn được hiểu rằng, tôi (và chúng ta) đang tiếp nối sự nghiệp tu tập và hoằng pháp của thầy Nhất Hạnh (cũng như các vị thầy khác). Đạo Phật rất cần sự tiếp nối, rất cần sự truyền thừa.
Trước khi bay vài ngày tôi nhận được tin thầy Thích Nhất Hạnh sẽ nhận được giải thưởng Hòa Bình Thế Giới Pacem in Terris. Đây là một tin vui và là niềm tự hào cho những người con đất Việt vì thầy là người Việt Nam đầu tiên được nhận giải thưởng cao quý này. Niềm vui trong tôi cùng bạn bè, đồng nghiệp tại công ty sách Thái Hà và các học trò lan tỏa và truyền đi rất nhanh. Điều này thực sự vô cùng hạnh phúc và tự hào. Nếu bạn là Phật tử , niềm vui đó càng tăng lên gấp bội.
Quay lại lịch sử của giải thưởng chúng ta sẽ thấy rằng đây là giải thưởng của cộng đồng người Thiên Chúa Giáo được trao hàng năm. Lần đầu tiên giải thưởng “Hòa bình thế giới Pacem in Terris” được trao tặng vào năm 1964 do Đức Giáo Hoàng John XXIII đề xướng. Tiêu chuẩn người nhận giải được ghi rất rõ rằng: “Đây là giải thưởng vinh danh các nhân vật tạo được những thành tựu về Hòa Bình, Công Lý không chỉ riêng cho đất nước của họ mà cho toàn thế giới.” ("To honor a person for their achievements in Peace and Justice, not only in their country but in the world).
Một thông tin nữa có thể bạn không biết rằng đã có 6 trong 42 người đạt giải thưởng Pacem in Terris đã nhận được giải Nobel Hòa Bình như Martin Luther King, Mẹ Teresa,… trong những năm vừa qua.
Ngày 31 tháng 10 tới, đúng ngày tôi có mặt tại Làng Mai Pháp thì giải thưởng Pacem in Terris sẽ được tổ chức. Theo tôi được biết, sự kiện trọng đại và ý nghĩa này diễn ra đúng 50 năm ngày mục sư Martin Luther King được vinh dự nhận giải thưởng này. Như chúng ta đã biết, hai nhà lãnh đạo tôn giáo, mục sư Martin Luther King và thiền sư Thích Nhất Hạnh, đã nhiều lần hội kiến với nhau tại Mỹ để chia sẻ các suy nghĩ, kế hoạch, cùng tìm kiếm một giải pháp hòa bình với tinh thần đấu tranh bất bạo động cho hoà bình và công lý. Những hoạt động của hai người bạn lớn này đã có tầm ảnh hưởng rất lớn đến tình hình chính trị vào những năm cuối thập niên 1960.
Một sự kiện rất quan trọng và đáng nhớ là đầu năm 1967, trong bài phát biểu nổi tiếng của mình tại nhà thờ Riverside, thành phố New York, mục sư King đã đề cử thiền sư Thích Nhất Hạnh cho giải thưởng Nobel Hòa bình và đã gọi Thầy là một tông đồ của hòa bình và bất bạo động.
Trong những ngày vừa qua tôi may mắn có mặt tại Học viện Ứng dụng Phật giáo Châu Âu (European Institute of Applied Buddhism EIAB) và cảm nhận rất rõ những công lao hoằng pháp của Thầy. Các khóa tu tập của người phương tây do người Việt đảm nhận liên tục diễn ra. Tôi vô cùng vui mừng khi thấy các học trò còn rất trẻ của thầy Thích Nhất Hạnh là người Việt Nam hướng dẫn tu tập cho các bạn người châu Âu. Tôi hòa mình cùng các bạn Pháp, Bỉ, Thuy Sỹ,… trong thế giới của những người con Phật để thực tập chánh niệm. Vừa bình an và thân thương. Vừa ý nghĩa vừa thực tế. Vừa quan trọng vừa giản dị….
Cá nhân tôi rất thích tinh thần đạo phật dấn thân của thầy Nhất Hạnh. Người tu không chỉ hết lòng tu cho mình mà cần phải có tinh thần phụng sự xã hội, cần hướng đến những chúng sinh đang chìm đắm trong khổ đau và đang cần được giúp đỡ. Tôi luôn nhớ về trường Thanh niên phụng sự xã hội do Thầy lập ra. Tôi luôn rất tâm đắc với tinh thần rộng mở và ứng dụng cao trong thiền của Thầy. Tôi đặc biệt thích cách Thầy đã và đang mang tinh thần của Đạo Phật đến với tất cả mọi chúng sinh, không phân biệt tôn giáo, cội nguồn. Thật tuyệt vời.
Nhân dịp thầy Thích Nhất Hạnh được nhận giải thưởng cao quý Hòa Bình Thế Giới Pacem in Terris, tôi nhớ rằng mình đã đọc trên hãng thông tấn AP rằng thiền sư Nhất Hạnh được đánh giá là nhân vật lãnh đạo Phật Giáo có tầm ảnh hưởng lớn thứ hai tại Phương Tây, chỉ sau đức Đạt Lai Lạt Ma. Niềm vui của người Việt là ở đây. Hạnh phúc của nước Nam là ở đây. Thật mà.
Tôi biết rằng, không chỉ có tôi mà hàng triệu người con lạc cháu rồng sẽ rất hạnh phúc với sự kiện giải thưởng Pacem in Terris Thiên Chúa Giáo quyết định vinh danh giải thưởng Hoà Bình và Tự Do Thế Giới - The Pacem in Terris Peace and Freedom Award cho một thiền sư Phật giáo Việt Nam. Đây là một biểu tượng tôn giáo rất quan trọng đúng với tinh thần của thầy Nhất Hạnh đã và đang cùng các học trò của mình phụng sự liên tôn giáo vô biên giới, vô phân biệt tín ngưỡng, niềm tin, cội nguồn.
Tôi đang ngồi ở sân bay Milan và chuẩn bị bay đi Paris. Tôi rất tin rằng sự kiện này sẽ được Giáo hội Phật giáo Việt Nam cũng như các Phật tử trong và ngoài nước đón nhận mạnh mẽ. Tôi nghĩ rằng, tại rất nhiều nơi trên đất nước Việt Nam và trên toàn thế giới sẽ cùng đón nhận sự kiện ý nghĩa này. Đây là một minh chứng hùng hồn đầy lớn lao về sự đoàn kết và thân thiết giữa hai tôn giáo lớn là Phật giáo và Thiên Chúa Giáo. Không chỉ mỗi người con đất Việt mà mọi công dân toàn cầu cần nhìn về sự kiện này như một sự tiếp cận, giao thoa giữa các tôn giáo trên toàn cầu. Tôn giáo làm cho chúng ta gần nhau hơn, yêu thương nhau hơn, mang đến cho nhau nhiều niềm vui hơn. Thât mà.
Là người làm việc trong ngành xuất bản sách và cũng được mệnh danh là “Tiến sỹ văn hóa đọc” tôi luôn coi mỗi con người là một cuốn sách, mỗi cuộc đời là một cuốn sách, mỗi công ty là một cuốn sách. Làng Mai cũng là cuốn sách tuyệt vời. Quyển sách sẽ rất hay và nếu mỗi trang sách đều hay. Những trang sách do thầy Thích Nhất Hạnh viết gần 90 năm nay thật đẹp và tuyệt vời. Trang sách của ngày 31 tháng 10 chắc chắn là một trong những trang sách đẹp nhất, ít nhất là từ góc độ của cá nhân tôi, một học trò học của Thầy đúng 10 năm nay.
Giải thưởng cao quý Hòa Bình Thế Giới Pacem in Terris là một nhịp cầu tuyệt vời không chỉ kết nối các tôn giáo mà còn kết nối người Việt trong và ngoài nước,, giữa Bắc tông với Nam tông, giữa thiền, tịnh và mật tông. Đây cũng là nhịp cầu của hiểu và thương, nhịp cầu của tương trợ và bác ái, của quá khứ và tương lai. Thầy Thích Nhất Hạnh đã tiên phong xuất khẩu Phật giáo sang phương tây, bắc nhịp cầu tâm linh Đông – Tây. Hiện nay các học trò của tại Pháp, Đức, Mỹ, Thái Lan, Hồng Kông, Việt Nam và nhiều quốc gia khác đang nối tiếp những nhịp cầu này. Đúng như trong cuốn sách quý “Khi nào chim sắt bay” của ni sư Ayya Khema cho biết rằng khi nào chim sắt biết bay, khi nào ngựa chạy trên 4 bánh xe thì khi đó đạo Phật sẽ lan tỏa tại phương tây.
Tôi đang ngồi chờ tại sân bay Linate của thành phố tráng lệ Milan với tâm trạng đầy bình an và hạnh phúc lạ thường. Sau hơn 2 tiếng nữa tôi sẽ đến Paria sau hành trình từ Frakfurt đến Cologne đến Rome đến Vince,… Tôi cũng đang học theo thầy làm cầu nối mang phương đông đến phương tây theo cách khác, nhưng vẫn vơi tinh thần phụng sự, phụng sự như những học trò, như những tăng thân của Làng Mai, như những Phật tử người Việt Nam.
Thật tuyệt vời rằng sau những cuốn sách như “Gieo trồng hạnh phúc”, “Muốn an được an”, “Con đường chuyển hóa” tôi và công ty sách Thái Hà vừa mới xuất bản quyển sách “Tay thầy trong tay con” mừng sinh nhật thầy Thích Nhất Hạnh và mừng sự kiện lớn của giải thưởng cao quý Hòa Bình Thế Giới Pacem in Terris. Trước khi rời Việt Nam bay đi Frankfurt tôi đã kịp viết lời giới thiệu cho cuốn sách thứ 5 “Thiền sư Khương Tăng Hội”. Thiền sư Thích Nhất Hạnh là người tiếp nối tuyệt vời của thiền sư Khương Tăng Hội. Chúng ta, những phât tử tại gia và xuất gia tiếp tục tiếp nối những gì thầy Thích Nhất Hạnh đang làm. Cứ thế và tiếp nối.
Ở sân bay châu Âu tuy giá băng nhưng tôi cảm thấy ấm áp vô cùng. Tôi nghe thông báo rằng ở Paris, nơi sẽ hạ cánh, nhiệt độ là 7 độ C nhưng tôi thấy ấm áp lắm. Có lẽ bởi tâm tôi đang chào đón sự kiện quan trọng của giải thưởng cao quý Hòa Bình Thế Giới Pacem in Terris. Cũng bởi, tay thầy trong tay con và tay con vẫn đang trong tay thầy.
Milan, Italy 29/10/2015
TS Nguyễn Mạnh Hùng
