VẤN: Con được biết sau mỗi mùa an cư Kiết Hạ có đại lễ dâng y cho quý tăng ni, nhất là vào mùa Vu Lan. Tuy nhiên, con không hiểu ý nghĩa của lễ dâng y là gì? Nguồn gốc lễ dâng y là từ đâu? Từ đâu có sự phát khởi ra chiếc áo cà sa cho quý tăng ni hiện nay? Ý nghĩa của việc khoác y áo là gì? Phật tử tại gia có được mặc y áo của các vị xuất gia không?
ĐÁP:
Theo truyền thống Phật giáo, mỗi năm chư Tăng ni đều phải an cư, không an cư thì phạm giới “phá pháp”, phá giáo pháp Đức Phật. Chư Tăng ni Bắc tông an cư từ ngày 16/4 âl đến 15/7 âl thì mãn hạ. Chư Tăng Nam tông an cư từ ngày 15/6 âl đến ngày 15/9 âl thì mãn hạ. Trước khi làm lễ mãn hạ chư Tăng ni dự lễ tự tứ; tự tứ là tự mình bộc bạch, hay do người khác chỉ bảo lỗi lầm của mình, tùy theo lỗi nặng nhẹ rồi ra chúng sám hối cho tiêu sạch lỗi lầm mình đã vi phạm trong 03 tháng qua; tiếp đến là lễ dâng y ca sa.
Trước nhất Sư sẽ dẫn giải cho quý Phật tử về ý nghĩa chiếc áo ca sa, được giáo pháp Phật, tam sư thất chứng truyền ban cho những Phật tử phát tâm xuất gia tu hành học đạo giải thoát theo lý tưởng nhà Phật.
Ý nghĩa chiếc áo (y) ca sa
Chiếc áo (y) ca sa còn gọi là pháp y dành cho chư Tăng ni theo hệ thống Bắc truyền, dành cho chư Tăng theo hệ thống Nam truyền, nói chung dành cho người xuất gia thọ học. Người cư sĩ mặc nhiễm y (màu nâu, đen) hay bạch y (áo tràng màu trắng, áo màu lam), nên gọi người cư sĩ là hàng “bạch y” là vậy.
Chiếc áo (y) cà-sa không bao giờ mang màu sắc sáng chói, kết ren hay thêu thùa. Chiếc áo của người tu hành không phải là một hình thức để tạo ra ảo giác, không dùng để loè mắt những người thế tục…Chiếc áo cà-sa là biểu tượng của những gì khiêm tốn, đơn sơ nhất mà ta có thể tưởng tượng ra được. Tuy nhiên chiếc áo (y) ca sa chỉ đề dành cho những người xuất gia có tâm hồn cao thượng, người có sứ mạng làm vịệc cao cả mặc vào, người mặc chiếc y ca sa khi hội nhập dòng đời không bị hệ phược cuộc đời và không còn vướng bận phiền não tham sân si.
Chữ cà-sa có nguồn gốc từ tiếng Pali là kasaya. Nhưng thật sự chữ kasaya trong tiếng Phạn không có nghĩa gì là áo (y) cả mà chỉ có nghĩa là hoại sắc, ngã màu, bạc màu. Sách tiếng Hán dịch chữ này là màu nhạt, hay còn gọi là không chính sắc…chiếc áo cà-sa không bao giờ mang màu sắc sáng chói, kết ren hay thêu thùa. Chiếc áo của người tu hành không phải là một hình thức để tạo ra ảo giác, không dùng để loè mắt những người thế tục… Chiếc áo cà-sa là biểu tượng của những gì khiêm tốn, đơn sơ nhất mà ta có thể tưởng tượng ra được. Nhưng đồng thời, chiếc áo cà-sa cũng là biểu tượng của giới luật Phật và của đạo pháp, do đó cũng tượng trưng cho những gì cao cả và thiêng liêng, vượt lên trên sự hiểu biết trí năng phàm tình theo quy ước thường tình của thế gian.
Nguồn gốc chiếc áo (y) ca sa?
Theo Luật Tạng, Tăng đoàn của Phật lúc ban đầu ăn mặc không khác biệt gì với những người tu hành thuộc các truyền thống tôn giáo khác. Vì thế vua Tần-bà-sa-la đề nghị với Phật xin cho các đệ tử được ăn mặc khác hơn để mọi người dễ nhận ra. Đúng vào thời điểm ấy, Phật và người đệ tử thân cận nhất là A Nan đang du hành phương Nam để thuyết giảng, Phật thấy những thửa ruộng lúa hình chữ nhật, chia cắt bởi những con đê tăm tắp. Phật liền bảo A Nan cứ theo mẫu ấy mà may áo cho Tăng đoàn. Vì thế, trong kinh sách tiếng Hán, chiếc áo cà-sa còn gọi là “Cát triệt y” hay “Điền tướng y”, mảnh áo mang hình những thửa ruộng, tượng trưng cho sự phong phú và hạnh phúc. Chiếc áo cà-sa gồm nhiều mảnh ráp lại vì đó là những mảnh vải vụn nhặt được ở bãi tha ma, tượng trương cho những gì tầm thường nhất và cũng để nhắc nhở người tu hành về tấm thân vô thường của họ (đầu đà khổ hạnh, phạm hạnh)
Ngày nay tùy theo truyền thống của từng học phái, địa phương, phong tục, thời tiết khí hậu… mà chiếc áo cà-sa cũng biến dạng đi, từ cách may cho đền màu sắc : màu vàng ở Ấn độ và các nước theo truyền thống Nam tông ; các màu vàng, màu lam, nâu, nâu đỏ (nhuộm bằng vỏ cây mộc lan, hay củ nâu) như ở Việt Nam và Trung quốc ; màu lam ở Hàn quốc ; màu đen hay nâu đen (màu trà) ở Nhật ; màu vàng nghệ hay nâu đỏ ở Tây tạng…
Áo (Y) ca sa có ba bậc : Đại, Trung và Tiểu. Loại nhỏ, Tiểu y, gọi là An-đà-hội, áo này gồm có năm mảnh ráp lại (ngũ điều). Áo kiểu Trung gọi là Uất-đa-la-tăng gồm có bẩy mảnh (thất điều). Áo kiểu rộng, Đại y, gọi là Tăng-già-lê, gồm chín mảnh (cửu điều).
Lễ dâng y ca sa theo Bắc tông và Khất sĩ?
Mùa Vu lan, người tín đồ Phật tử đến các tự viện tịnh xá trong đó có số người tham dự dù theo Đạo Phật hay không theo Đạo Phật, mọi người vẫn đến tại các địa điểm có lễ hội để tham dự lễ, cúng lễ cầu siêu báo hiếu báo ân cửu huyền thất tổ, ông bà cha mẹ quá thế siêu thoát; người hiện tiền tai qua nạn khỏi, tật bệnh tiêu trừ, tăng long phước thọ, gia đình an cư lạc nghiệp. Đặc biệt, những ai đến với chùa chiền đều không quên cầu nguyên nước nhà luôn được thái bình thịnh trị.
Lễ dâng Y Ca-sa có mặt trên thế giới, tại các Quốc gia theo Đạo Phật, mỗi năm vào những ngày sau khóa tu học an cư của chư Tăng Ni, các tổ chức Đạo tràng Phật tử được hướng dẫn làm lễ dâng y cho chư Tăng (các nước theo Đạo Phật hệ thống Nam truyền), dâng y cho chư Tăng Ni (các nước theo Đạo Phật hệ thống Bắc truyền và Khất sĩ). Lễ dâng y Ca sa tại Việt Nam, được các Học phái, Hệ phái, Môn phong pháp phái tổ chức vào ngày Rằm (15) tháng bảy âm lịch, có nơi tổ chức chọn lựa một ngày thuận lợi, nhưng cũng nhằm vào các ngày từ mùng 10 đến Rằm (15) tháng bảy là chính yếu .
Lễ dâng y theo hệ thống Nam tông?
Là một lễ hội lớn của Phật giáo Nam tông, vì vậy các nghi thức trong đại lễ cũng được tổ chức rất long trọng, trang nghiêm.
Theo quy định, mỗi chùa một năm chỉ được tổ chức đại lễ dâng y kathina một lần vào bất cứ ngày nào trong vòng một tháng ngay sau mùa an cư kết thúc. Đại lễ dâng y kathina có thể do tăng đoàn tổ chức hoặc do hàng phật tử tại gia tổ chức. Khi tăng đoàn tổ chức, chư tăng được nhận y do Phật tử dâng cúng nên còn gọi là thọ y, chùa sẽ thông báo với các phật tử tại gia để chuẩn bị. Khi phật tử tại gia đứng ra tổ chức, gọi là lễ dâng y, thường do một thí chủ đứng đầu khởi xướng và mời các thí chủ khác cùng tham gia, khi đó thí chủ sẽ có trách nhiệm thông báo với tăng đoàn để quý sư làm lễ thọ y.
Đại lễ dâng y kathina không chỉ tạo nên nhiều thuận duyên cho hàng Phật tử tại gia dâng y, mà ngay cả đối với hàng chư Tăng ni, việc thọ y cũng mang nhiều ý nghĩa. Trước hết, việc thọ y đúng thời, đúng pháp đã là một thắng duyên cho chư tăng trong mùa an cư, sau nữa, việc thọ y đúng pháp thì sẽ sanh công đức, ngược lại việc thọ y không đúng pháp thì sẽ sanh nghiệp chướng, dễ gặp quả báo. Ý nghĩa của lễ dâng y còn nhắc nhở chư tăng tránh việc thọ hưởng sai lầm, làm ảnh hưởng đến Tăng đoàn.
HT Thích Giác Quang
