Với lối thiết kế mang đậm kiến trúc Phật giáo, vị trí tọa lạc rất đẹp với lưng tựa vào núi, mặt hướng ra biển vịnh Côn Sơn, thị trấn và hồ sen An Hải, đã khiến cho ai đó không ngớt lời khen ngợi ban tặng chùa Núi Một cái danh hiệu “ngôi chùa đẹp nhất Việt Nam”.
Chùa Núi Một hay còn gọi là Vân Sơn Tự, tọa lạc giữa lưng chừng núi Một, cách trung tâm thị trấn Côn Sơn, huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu khoảng 1.6km. Chùa được xây dựng dưới thời Mỹ ngụy năm 1964, nhằm phục vụ tín ngưỡng tâm linh cho các gia đình những người làm việc trong bộ máy hành chính, các quan chức binh sỹ sinh sống trên đảo. Ngoài ra, việc xây dựng chùa còn có mục đích dùng để che mắt dư luận quốc tế, báo chí về hệ thống cai trị tù nhân tàn bạo, khốc liệt dưới chế độ Mỹ ngụy thời bấy giờ.
Những năm tháng khói lửa chiến tranh, chùa Núi Một đã trải qua bao sóng gió và được trùng tu, tôn tạo. Hiện nay, chùa không chỉ là công trình văn hóa, danh thắng, di tích lịch sử của huyện Côn Đảo mà còn là nơi để nhân dân và du khách hành hương, hướng thiện và cầu nguyện, siêu độ cho các anh hùng, liệt sỹ đã hy sinh vì tổ quốc.
Chùa có kiến trúc đậm nét Phật giáo Á Đông, chủ yếu thờ Phật và các chư vị bồ tát. Tuy không gian chùa không lớn, nhưng vị trí tọa lạc được xem vào hàng đẹp nhất ở Việt Nam. Với lưng dựa vững chắc vào núi Một, các mặt còn lại đều có view ngắm cảnh, thưởng ngoạn rất tuyệt vời. Từ đỉnh chùa phóng tầm mắt ra bốn phương, đâu đâu cũng tạo cho du khách một cảm nhận khác lạ. Nếu hướng nam ngắm núi rừng xanh bạt ngàn, hướng đông vịnh Côn Sơn trong xanh, thị trấn bình yên vương mình phát triển thì hướng bắc một cánh đồng sen An Hải bát ngát đang tỏa hương từng giờ, từng giây.
Chùa nổi bật nhất vẫn là tượng Quan Âm Bồ Tát cao 2m đứng trên đài sen, tay cầm bình nước cam lộ trước khuôn viên và kiến trúc điêu khắc được trạm trổ tinh tế, những cột gỗ to lớn, bề thế một người ôm không tài nảo xuể.
Những người dân địa phương, vị khách đất liền xa xôi với một lòng hướng thiện, cầu Phật không ngại đường xá xa xôi, vượt qua hơn 200 bậc thang dốc núi để thành tâm đứng trước cửa Phật thắp hương cầu nguyện ban phước lành cho gia đình và người thân, cũng như cầu cho vong hồn các anh hùng liệt sỹ mãi được siêu độ.
Tiếng chuông chùa ngân vang trong cõi tịnh, tiếng tụng kinh của sư thầy, lời xì xào khấn nguyện của khách thập phương hòa trong nhang khói hương lan tỏa khắp bốn bề khiến nơi đây đã tĩnh thêm càng yên lặng hơn. Một lần đến đây, ắt hẳn du khách như trút bớt muộn phiền, thoát khỏi thế tục và lòng cảm thấy tịnh tâm, thoải mái hơn.
Hương cũng đã thắp xong, cầu nguyện cũng đã khấn với thần linh, Đức Phật, Bồ Tát, du khách có thể dừng chân uống “nước mát” được các sư chùa ban tặng hoặc có thể xin quà lộc – những vòng đeo tay ở chùa để mong gặp điều may mắn, an lành.
Phía sau chùa có cấp bậc thang đi lên ngọn núi, nhưng chẳng ai biết con đường ấy dẫn đi đến đâu và bao xa, chỉ biết rằng nơi này dường như bị thống trị bởi loài khỉ. Chúng chả sợ con người, có lẽ đã quen rồi, mỗi khi có ai đến, chúng kêu hú lên và thế là nguyên bầy chạy ra như để chặn lại không cho ai quấy rầy hoặc để “xin xỏ” thức ăn. Trong bầy này có một con đầu đàn rất “ương ngạnh” và “lì lợm”, dù có hù dọa cỡ nào nó cũng mặc kệ, quyết bảo vệ đàn và không cho ai xâm phạm lãnh địa của chúng.
Chùa Núi Một nếu ban ngày “nườm nượp” du khách vào ra khấn vái, tối đêm nơi này rất yên tĩnh, bình dị, lung linh trong ánh đèn điện và thơ mộng khi hướng mắt khám phá cảnh vật xung quanh.
Ban đêm, chùa chủ yếu đón những vị khách địa phương chính gốc, do đó mỗi tối chỉ có lát đát vài ba người đến thắp hương cầu Phật rồi cũng nhanh chóng mà ra về, để lại cảnh tượng chùa khá “vắng lặng”, không tiếng nói xì xào, chẳng nghe thấy tiếng khấn nguyện của du khách nữa. Bù lại, ban đêm ngoạn cảnh chùa là một ý tưởng khá hay nếu ai đó có tâm hồn yêu thiên nhiên, nghệ thuật.
Chùa Núi Một lên đèn rất đẹp, lung linh và huyền ảo. Như thế vẫn chưa đủ, nếu hướng mắt về các phía còn lại, bạn sẽ bị choáng ngợp trước vẻ đẹp của thiên nhiên ban tặng cho nơi này. Giữa đêm tối, nhưng bạn vẫn thấy được cánh đồn sen An Hải lên đèn, thấy từng đóa sen như đang bung nở, xa xa những chiếc thuyền ngư dân lấp lánh đèn xanh, đèn đỏ đang neo đậu trong vịnh hay một thị trấn Côn Sơn quyến rũ, thơ mộng trong đêm.
Chuyến hành trình đi Côn Đảo, tôi đã đến chùa ba lần vào mỗi thời khắc khác nhau: sáng, chiều và tối. Mỗi lần lòng tôi mang một xúc cảm khó tả, một vẻ đẹp rất riêng và độc đáo, để rồi khi ra về, cảm thấy khôn nguôi và nhớ nhung một ngôi chùa đẹp từ cảnh, người cho đến giá trị văn hóa tâm linh mà Núi Một mang lại.
(Theo Dân Trí)