Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên được xây dựng mới trên chính nền tảng của Thiên Ân thiền tự cổ. Cùng với Thiền viện Trúc Lâm Đà Lạt và Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử, Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên là một trong ba thiền viện lớn nhất của Việt Nam hiện nay
Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên thuộc xã Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc. Theo Ngọc phả Hùng Vương, vào thời vua Hùng ở Việt Nam có 3 trung tâm Phật giáo là Thiên Ân thiền tự, Thiên Quang thiền tự và Hoa Long thiền tự.
Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên được xây dựng mới trên chính nền tảng của Thiên Ân thiền tự ngày xưa. Cùng với Thiền viện Trúc Lâm Đà Lạt và Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử, Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên là một trong ba thiền viện lớn nhất của Việt Nam hiện nay.
Tương truyền từ xa xưa, ngài Khương Tăng Hội là một nhà tu hành Ấn Độ trong chuyến viễn du sang phía Đông, thấy cảnh núi rừng u tịch và hùng vĩ đã chọn nơi đây dựng lều làm chốn nghỉ chân và truyền bá đạo Phật. Vị vua Hùng thứ sáu tên là Hùng Chiêu Vương lên chùa Thiên Ân này để cầu tự khi trở về đã gặp bà Lăng Thị Tiêu và đã rước bà về làm vợ.
Nằm trên đỉnh núi với độ cao khoảng 300m, Thiền viện mang đậm kiến trúc của một ngôi chùa Việt. Leo qua hàng trăm bậc đá, bạn mới qua được cổng tam quan và tiếp vài chục bậc nữa bạn mới đặt chân đến Đại hùng bửu điện, một không gian lớn đủ chỗ ngồi cho 600 du khách nghe giảng Phật pháp.
Trong chính điện thờ tượng Phật Tổ và hai câu đối có kích thước lớn cùng những bức phù điêu chạm nổi các tích nhà Phật. Tất cả các bức phù điêu đều mạ vàng. Bên trái tòa chính điện là lầu chuông, bên phải là lầu trống. Trống được làm từ gỗ mít rừng Gia Lai, có đường kính lên đến 1,5m, dài 2m. Chuông đồng đúc có trọng lượng 2 tấn.
Phía sau chính điện là nhà Tổ thờ tượng Trúc Lâm tam tổ (Trần Nhân Tông, Pháp Loa và Huyền Quang). Các bức tượng Phật ở chính điện và nhà Tổ đều được làm từ đá sa thạch.
Bên trái chính điện là lầu tám mái, nơi đặt pho tượng Phật Ngọc bằng đá sapphire, cao 3,45m, nặng 31 tấn. Đây là pho tượng Đức Phật Tổ Như Lai đang ngồi, toàn bộ bức tượng ánh lên màu đen bóng long lanh của ngọc, bề mặt mịn không một tỳ vết.
Thông tin cho bạn:
1. Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên thuộc xã Đại Đình, huyện Tam Đảo, cách Hà Nội khoảng 85km về phía Tây.
2. Thiền viện nằm trên lưng chừng núi với diện tích rộng khoảng 4,5ha, rừng ngoại vi rộng 50ha, trên độ cao khoảng 300m so với mực nước biển. Xe ô tô từ 30 chỗ trở xuống có thể lên đến cổng Thiền viện.
3. Đại hùng bửu điện nằm chính giữa Thiền viện có chiều cao 17m, diện tích 675m², có 4 trụ đỡ, đường kính mỗi trụ gần 1m nên có diện tích đủ cho 600 Phật tử, du khách.
4. Trong khu Thiền viện còn có nhà ăn phục vụ cơm chay cho các Phật tử và du khách, nhà sách bán kinh Phật và đồ lưu niệm, thư viện, khu nội viện gồm tăng đường, thiền đường và trai đường. Thiền viện dành khoảng 40 phòng để khách tăng và khách ni ở xa đến có thể nghỉ lại chùa tham quan và nghiên cứu Phật pháp trong khoảng thời gian từ 1 – 2 tuần. Việc ăn ở, thiền viện không thu bất cứ khoản phí nào.
5. Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên là một trung tâm tu học lớn, hàng năm thu hút rất nhiều thanh thiếu niên đến tu tập trong các khóa tu. Hiện nay, nhiều gia đình ở Hà Nội và các tỉnh phía Bắc gửi con lên đây để các nhà sư dạy đạo làm người, nhất là trong dịp hè.
6. Sau khi thăm Thiền viện, du khách còn có thể đi tham quan khu di tích danh thắng Tây Thiên cổ tự, đi cáp treo lên núi thăm chùa Tây Thiên, đền Quốc Mẫu Tây Thiên Lăng Thị Tiêu, đền Cô, đền Cậu, Đền Thõng, thác Bạc…