Buổi sáng, trời hơi se lạnh và ẩm ướt âm u, hồi đêm hình như rất gió và ầm ì những tiếng sấm gợi lại những lo sợ xa xôi của thời còn chinh chiến. Nhìn ra khung cửa, đồi cỏ vẫn trải dài thoai thoải, những khu vườn xung quanh đã rực rỡ những đóa hoa xuân. Tiếng chim hót lảnh lót đầu hiên hòa nhịp dáng dấp nhí nhảnh của những chú chim sà mình xuống hàng rào rồi lại nhẹ cất cánh lên cao. Hồn nhẹ tâng theo những đám mây trời, tạ ơn đời sống, tạ ơn sự bình yên, tạ ơn những mượt mà của tạo hóa.
Bước ra khu vườn nhỏ, những ngọn cỏ bâng khuâng vẫn mơn man những nụ hoa dại nhỏ nhoi e ấp, cầm tờ báo ngày và ngơ ngác trước những bản tin để nhìn thấy đời sống phũ phàng đã đánh tan những dịu dàng nhỏ nhoi của buổi sáng. Bật vội TV để lại càng thêm hốt hoảng. Dấu tích 11 tháng chín còn đang đậm nét trong tâm tưởng và bây giờ lại biến cố 12 tháng mười tại Bali.
Những khuôn mặt trên báo còn rất trẻ, những nụ cười vẫn rất tươi và rất rạng rỡ, vậy mà họ đã tan đi đâu mất. Những dòng chữ missing, dead, injured, mourning nhảy múa những vũ điệu chiến tranh và tội ác. Hình như tôi đã đưa tay lau vội những dòng nước mắt, đã đưa tay ngăn vội những tiếng nấc trên môi, và hình như tôi chợt muốn mình đừng hiện hữu. Hãy chỉ là đám mây trời kia bay lang thang qua những thành phố hiền hòa và bé nhỏ. Hãy chỉ là những cơn mơ đầy ắp nụ cười. Hãy chỉ là những bông hoa nhỏ làm đẹp cho đời và làm đêm ngày thơm ngát hương hoa.
Ðã mấy ngày trôi qua, báo chí, truyền hình, đâu đâu cũng phổ biến những tin tức về vụ nổ tại hộp đêm Sari tại Ba li. Ðâu đâu cũng là những tìm kiếm những người mất tích, những bản tin về những sự việc xảy ra, và đâu đó vang vọng tiếng khóc than của những người có thân nhân nằm trong thảm kịch. Có những khuôn mặt khóc, có những tiếng than não lòng, có những dòng nước mắt và những bóng người vất vưởng đi trên những đường phố ở Bali để tìm kiếm những người thân. Và cùng trong lúc đó, ở một chốn nào lại có một nhóm người đang nhảy vui reo mừng chiến thắng, nở những nụ cười trên những xác chết, trên những đổ vỡ tan hoang.
Một buổi sáng nào năm xưa, hồn còn trong veo như lụa trắng. Tuổi 15 hướng đến cuộc đời với những thương yêu ngần ngật, sống với những ước mơ óng ả ngọt ngào của tuổi thơ ngà ngọc. Cài chiếc cặp lên tóc để chuẩn bị cho buổi thuyết trình Việt văn sắp tới. Khe khẽ mỉm cười khi nhớ tới nhỏ bạn trong buổi thuyết trình lần trước, cứ phải đưa tay vén hoài mái tóc cho khỏi xòa xuống trán. Tà áo lụa nhẹ bay theo làn gió ban mai, đời mềm như một vần thơ và êm như một nụ cười của bà tiên trong truyện cổ. Bước vào lớp, chợt nhìn thấy đám bạn đang láo nháo, những đôi mắt mới ngày hôm trước còn trong xanh đã ngập tràn những lo âu và hốt hoảng. Nhỏ bạn tôi vừa nghĩ tới hồi sáng không thấy có mặt. Căn nhà nhỏ của nó đã bị đặt bom hồi đêm. Bố nó và chị nó bị thương nặng, mẹ nó và đứa em còn nằm trong bụng đã chết. Một căn nhà của một cô bé lớp bảy trong trường cũng bị nổ trong gần cùng một thời điểm. Bầu trời lúc ấy hình như chợt tối đi nhiều lắm, những ước mơ và hi vọng của tuổi mới lớn đã tan nát vì những thực tại của chiến tranh. Hình ảnh đứa bạn tóc xõa tung vật vã trước hai quan tài một lớn một nhỏ. Hình ảnh căn nhà mà chúng tôi thỉnh thoảng ghé chơi sau những giờ tan học chỉ còn lại một đống gạch hoang tàn đổ nát. Cô bạn ấy sau đó rời trường, gia đình hình như tan nát, đến bây giờ tôi vẫn chưa gặp lại. Và nhiều năm sau, tôi được nghe kể lại, đó là thành tích đặt bom của một cô bạn khác học cùng khối lớp. Sau này cô kia đã lên hội trường thành phố kể lại để ăn mừng chiến thắng và thành tích của mình và để được ... tuyên dương.
Bao năm qua, tôi vẫn không thể hiểu được tại sao có những người lại có thể làm những công việc như thế. Bao năm qua, tôi vẫn không thể nào bình thản được trước những mảnh tin nhan nhản trên mặt báo. Nào những bom thư, nào những massacres hết xảy ra ở chỗ này lại ở chỗ kia, nào những vụ thảm sát và bắn sẻ, nào những vụ khủng bố và chém giết. Báo chí hình như cũng chỉ chờ dịp để đăng những bức hình khóc than vật vã, để in đậm khổ lớn những dòng chữ mô tả những khổ đau, những tàn ác, những thảm khốc bắt nguồn từ những tham vọng, những ẩn ức, hay những điên cuồng nào đó. Những nỗi buồn, những đau khổ, cùng với những dã man, những tội ác, được lập đi lập lại, được nhân đôi nhân ba và loang nhanh như vết dầu dưới làn sóng truyền thông.
Ðời sống, tại sao không là những nốt nhạc dịu dàng kéo dài năm tháng và mềm mại như những tia nắng ban mai. Ngày xưa, trong một giờ học ngoại ngữ, một cô bạn trong phần bài tập đặt câu dùng conditional clauses đã viết một đoạn văn như thế này: “Tôi ước gì cuộc sống ướt đẫm yêu thương, những khẩu đại bác chỉ dùng kẹo ngọt làm đạn, và những quả bom khi nổ chỉ làm bắn tung những mảnh cofetti đủ màu”. Tôi đã nối thêm vào đó “và trong đêm tối, chỉ có những ánh pháo bông và những mảnh sao sáng lửa thay cho những ánh hoả châu”. Nếu và nếu, ước mơ và ước mơ, liệu có bao giờ những ước mơ và những phần sau chữ nếu được trở nên sự thật.
Cuộc sống sao quá vô thường. Trời sáng đó, rồi lại tối đó. Trăng sáng rồi trăng lại mờ, mặt trời mọc rồi mặt trời lại lặn, mùa xuân đến rồi lại đi, mùa thu qua để mùa đông lại tới. Người sinh rồi người lại diệt. Hạt bụi thành người rồi con người lại tan thành cát bụi. Cái vòng mang mang của tạo hóa, cái vòng sinh lão bệnh tử của kiếp nhân sinh đã quá khắc nghiệt, sao còn nỡ lòng nào tạo nên những thảm họa đau thương.
Làm sao cho mọi người đều biết yêu quý những đời sống của nhau và trân trọng những giây phút mong manh của cuộc sống. Làm sao cho những yêu thương chỉ đón nhận những yêu thương. Làm sao làm nhẹ đi những khe khắt của kiếp người. Tôi chỉ là một hạt bụi nhỏ nhoi, đi tìm một ngọn đuốc thắp sáng cho cuộc sống mình còn khó khăn, còn dám nói gì đến những chuyện xa xôi. Tâm mình còn chưa tịnh, còn chao đảo vì những nỗi buồn hoài không tan biến, nói chi đến hàn gắn những đau thương của chiến tranh. Thôi thì hãy tự tu tâm cho đừng nghiêng ngả, hãy tự tìm niềm vui trong từng giây phút, hãy tin vào trời, tin vào người và thành tâm xin lấy yên bình trong tâm tưởng. Tâm hãy an đi, mộng hãy trở lại bình thường. Hãy khép đôi bờ mắt để tìm ánh sáng của đạo đâu đó. Hãy ngồi tĩnh mặc để thấy trong tâm cảm nhận được đóa sen hồng đang rộ nở và ngan ngát hương thơm. Hãy rán nở nụ cười trong những ngày mưa gió để làm nhẹ bớt những khe khắt của thiên nhiên. Vậy thôi, sức nhỏ nhoi tôi còn làm thêm được gì nữa đâu ...
Ðời sống,
Ðâu bao giờ được như mình mơ ước,
Thôi hãy cứ mỉm cười trước những rạn vỡ thời gian
Hãy đưa tay hứng ánh nắng dịu dàng,
Hãy cứ sống như mình đang thường sống
Ðừng nghĩ đến hư vô,
Ðừng nghĩ đến vô thường,
Quên sân nhuế, quên xan tham, quên sầu não
Hãy cố tịnh tâm, quên bánh luân hồi
Quên câu sinh tử, quên vòng mông lung
Quên chữ thực hư, quên từ không sắc
Quên những nỗi buồn từ thưở hồng hoang
Quên những xót xa khắc khoải mỏi mòn
Hương trầm hư ảo lặng trầm mặc nhiên
Ðưa tay hái đóa sen hồng,
U hờn xin trả biển ngàn xa khơi
Mênh mang khói sóng nhiệm màu
Lung linh cánh hạc ngọt ngào nắng lên
Hỏi tâm, tâm đã tịnh chưa
Hỏi mình, mình có quên buồn hay không
Hỏi trăng, hỏi gió, hỏi trời
Hỏi mây thanh tịnh, hỏi đời phù du
Hỏi hoa, hỏi bướm, hỏi chiều
Hỏi đêm, hỏi sáng, hỏi mình, hỏi ta
Hỏi trời, hỏi đất bao la
Sao cho tâm tịnh, cho lòng bình an...
Thiên Hương